KLEOPATRA PAWŁOWSKA (1901-1978)

Odznaczenia:

Srebrny Krzyż Zasługi 1946 i 1952 r.
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Koreański Medal Wojny Wyzwoleńczej
Yad Vashem - najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne (Sprawiedliwy wśród narodów).
Odznaka Wzorowego Pracownika Służby Zdrowia

Urodziła się 10 października 1901 r. w mieście Dołhinów na Wileńszczyźnie. Ojciec Konrad Chocinowicz, syn chłopa małorolnego wynajmował się do pracy w majątkach. Gdy dzieci osiągnęły wiek szkolny, wyemigrował do Ameryki, gdzie zatrudnił się jako górnik. Przysyłał rodzinie pieniądze, aby dzieci mogły kształcić się. Matka Katarzyna z Bańkowskich była bardzo chorowita. z biegiem lat wymagała nieustającej opieki. Mała Klonia wraz ze starszą siostrą pomagały mamie w najdrobniejszych czynnościach. Już wtedy czuła, że kocha pielęgniarstwo, które później uznała za swoje powołanie i najpiękniejszy zawód. W 1915 r. matka z trójką dzieci została wywieziona do Rosji do Ostrogożaska - Woroneżska gubernia. Tu Kleopatra kończyła gimnazjum z maturą. W 1922 r. wyszła za mąż za Polaka, a od 1926 r. zamieszkali w Warszawie. Rok później została wdową. Warszawa nie była dla Niej łaskawa. Wschodni akcent uniemożliwiał zdobycie pracy umysłowej czy nawet posady opiekunki dziecięcej. W 1927 r. została robotnicą niewykwalifikowaną w fabryce taśm gumowych ,,Baumana" przy ul. Burakowskiej. W tym okresie zetknęła się po raz pierwszy z działaczami ruchu robotniczego i wstąpiła do Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom. Uczestniczyła w wielu strajkach. Fala aresztowań nie oszczędziła Jej i w 1933 r. przez dwa miesiące przebywała w więzieniu sanacyjnym. Po wyjściu na wolność na przełomie 1933/1944 r. dostała pracę w fabryce transformatorów przy ul. Chłodnej, ale za nawoływanie do strajków została zwolniona. Umiała już robić zastrzyki i dzięki temu od czasu do czasu dostawała do wykonania te zabiegi. W latach 1935/1936 kończy Szkołę Pielęgniarstwa Przewłockiej w Wilnie i podejmuje pracę w upragnionym zawodzie. W dworku pod Nieświeżem może opiekować się przez 8 miesięcy niemowlęciem i jego ciężko chorą matką. Następnie pracuje w charakterze pielęgniarki i administratorki na koloniach dla ubogich dzieci w Państwowych Zakładach Inżynieryjnych. Podejmuje się prywatnych dyżurów w zamożnych rodzinach mieszczańskich jednocześnie pracując w Warszawskiej Klinice sióstr Józefatek. W miarę możliwości pełni społeczne pielęgniarskie dyżury w biednych rodzinach, które dają Jej wiele satysfakcji. Okres okupacji hitlerowskiej i Powstania Warszawskiego przeżywa w Warszawie. Jej mieszkanie jest miejscem spotkań i schronieniem dla pracujących w konspiracji działaczy lewicy. Sama też wykonuje zlecone zadania m.in. ratuje życie wielu Żydom (po wojnie otrzymuje najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne Yad Vashem - sprawiedliwy wśród narodów. Po upadku Powstania Warszawskiego z obozu przejściowego w Pruszkowie zostaje wywieziona do obozu pracy w Lesing pod Wiedniem. Po trzech dniach pracy w kuchni podejmuje się obowiązków pielęgniarki. Stwarza szansę przeżycia najsłabszym, ucząc ich np. symulowania gruźlicy. Po powrocie do Warszawy rozpoczyna w 1945 r. pracę administracyjną jako inspektor gospodarczy w Prezydium Krajowej Rady Narodowej. Pod koniec 1945 r. przyjeżdża do Niej z Wilna siostra z rodziną. Nie mogąc wszystkich utrzymać z jednej pensji podejmuje pracę pielęgniarki w Pogotowiu Lekarskim Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Dyżuruje co drugą noc i co drugie święto do kwietnia 1952 r. Następnie zostaje pielęgniarką oddziałową w ambulatorium Lecznicy Ministerstwa Zdrowia przy ul. Emilii Plater. W 1953 r. wyjeżdża do Korei, aby organizować szpital wojskowy. Koreańczycy w liście napisanym do Niej wyrazili wielką wdzięczność za opiekę nad nimi, której nie spodziewali się. Zapewniali, że nie zapomną Jej do końca życia. Zwracali się do Niej Droga, Szanowna Mamo. Po koreańskim epizodzie wraca do pracy w Lecznicy Ministerstwa Zdrowia, pracując nieprzerwanie w latach 1954-1970. Odchodzi na emeryturę w wieku 69 lat. Jej praca została wysoko oceniona przez dyrekcję i współpracowników. W latach 1954-56 była członkiem Odwoławczej Komisji Kontroli Zawodowej przy Ministerstwie Zdrowia. Od czerwca 1966 r. ponownie przez kolejną kadencję pełniła tę zaszczytną funkcję. Poza tym w drugiej połowie lat pięćdziesiątych była przez dwie kadencje radną w Radzie Narodowej m.st. Warszawy i członkiem Komisji Zdrowia. W środowisku działaczy rewolucyjnych międzywojennego dwudziestolecia miała pseudonim Hanka a przez najbliższych nazywana była Klonią Zmarła 14 października 1978 r. mając 77 lat. Pochowano Ją na Cmentarzu w Wólce Węglowej. W wielu sercach pozostała po Niej wielka wdzięczność i pamięć. Wpisana została w styczniu 1919 r. w poczet patronek Medycznego Studium Zawodowego nr 1 im."Pielęgniarek Warszawy" w Warszawie przy ul. Parkowej 23.

Opracowanie Hanna Kamińska na podstawie:
Własnoręcznego Życiorysu Kleopatry Pawłowskiej ;
Życiorysu Kleopatry Pawłowskiej ze zbiorów Komisji Historycznej w/wym Studium;
Artykułu ,,Pamięć tamtych dni" Zofii Kalinowej ,,Pielęgniarka i Położna" nr 11 (229) 1977 r.
Materiały archiwalne w CAPP przy ZG PTP