Pielęgniarki na frontach
W wielu z naszych opracowań podkreślamy jak bardzo losy pielęgniarek polskich, związane są z losami Polski i Polaków, przeplatanymi licznymi wojnami i powstaniami. Do czasu powstania pielęgniarstwa profesjonalnego największym oddaniem i poświeceniem w świadczeniu opieki nad chorymi, rannymi i potrzebującym pomocy wykazały się zgromadzenia zakonne, organizacje charytatywne i polskie dwory. Pielęgniarki uczestniczyły w walkach o niepodległość w I wojnie światowej, otaczały opieką ofiary powstań śląskich (1919-1921). Uczestniczyły w II wojnie światowej w obronie przed hitlerowskim i radzieckim najeźdźcą (17.09.1939).
Działały w ruchu oporu. Towarzyszyły polskim żołnierzom na wszystkich frontach. Walczyły o ludzkie życie idąc z I i II Armią Polską przez Rumunię, Węgry aż do Afryki. Docierały na nieludzką ziemię, do dalekiej Syberii. Niosły pomoc wędrując z Armią Polską na Wschodzie pod dowództwem gen. Andersa w drodze do Persji i Iraku.
 |
|
| W czasie powstania i okupacji niemieckiej były wszędzie tam, gdzie potrzebowano pomocy. | Siostra Julia Nenko zdaje meldunek gen. Sikorskiemu (w hełmie) podczas jego wizyty i przeglądu wojsk w Tobruku (czerwiec 1943, zbiory archiwum KSPIPP, Odział w Krakowie) |
Wiele z nich zginęło w Kazachstanie i Uzbekistanie. Opiekowały się chorymi i rannymi żołnierzami I Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Często dzieliły losy więźniów i jeńców w obozach koncentracyjnych.
 |
 |
 |
| Zofia Bittenek | Stanisława Leszczyńska | Wanda Ossowska |
Pracowały ponad siły w warunkach zagrożenia życia i zdrowia w batalionach medyczno-sanitarnych, w szpitalach polowych w namiotach lub budynkach doraźnie dostosowanych do potrzeb medycznych, w wojskowych pociągach sanitarnych. Zawsze dbały o wysoki poziom opieki.
Prowadziły szkolenia dziewcząt w zakresie udzielania pomocy doraźnej, zasad aseptyki i pracy w salach operacyjnych i opatrunkowych.
Po II wojnie światowej odbudowywały kraj, zawód. Uczestniczyły i nadal uczestniczą w wojskowych misjach międzynarodowych Organizowały, kształcenie i doskonalenie zawodowe pielęgniarek i położnych, porządkowały zapisy prawne, tworzyły organizacje pielęgniarskie.
Opracowanie: Krystyna Wolska-Lipiec
