Maria Smorońska 1906-1988

odznaczenia:

  • odznaka za wzorową pracę w służbie zdrowia - 1952r.

  • Srebrny Krzyż Zasługi - 1957r.

  • Warszawski Krzyż Powstańczy - 1983r.

  • Krzyż Kawalerski Odrodzenia Polski - 1985r.

 

Urodziła się 22 stycznia 1906r, w Warszawie w rodzinie rzemieślniczo urzędniczej, w rodzinie ludzi zacnych, prawych, kochających się.

Była absolwentką polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Studium Pedagogicznego, Natura obdarzyła Ją wieloma talentami, literackim, malarskim, rzeźbiarskim...

Witraż zaprojektowany przez Marię Smorońską do kaplicy Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa

 

Jednak zapragnęła zostać pielęgniarką i w 1933r ukończyła Warszawską Szkołę Pielęgniarstwa (kurs XXV). Dyrektor szkoły Zofia Szlenkierowna zaproponowała Jej kierownictwo w ośrodku zdrowia na Grochowie. Odmówiła, ponieważ umiłowała pracę bezpośrednio przy chorym i zdecydowała się na pierwszą samodzielną pracę jako pielęgniarka odcinkowa na chirurgii w Szpitalu Św. Łazarza w Warszawie.

Następnie podjęła obowiązki pielęgniarki oddziałowej w Szpitalu Ubezpieczeń Społecznych na internie.

We wrześniu 1939 roku zgłosiła się jako ochotniczka do czołówki sanitarnej, która była szpitalem chirurgicznym z salą operacyjną z prawdziwego zdarzenia. Maria Smorońska została wyznaczona na drugą siostrę operacyjną przez lekarza - komendanta. Dotarła z czołówką do Krasnego Stawu udzielając pomocy rannym. Po jej rozwiązaniu wróciła do Warszawy.

Do listopada 1939r. pracowała jako pielęgniarka oddziałowa na chirurgii w Szpitalu przy ul. Czerniakowskiej 231 Następnie do 1.VII.1944r. pełniła różne funkcje w Przychodni Ubezpieczeń Społecznych IV Oddziału przy ul. Polnej. Od początku okupacji działała aktywnie w Armii Krajowej. Gdy przeniosła się na Polną, od razu została zaprzysiężona w Państwowym Korpusie Bezpieczeństwa podlegającym AK. Była trochę rozczarowana, że to policja, ale nie chciała być w wojsku po doświadczeniach z czołówki sanitarnej. Została zastępczynią komendantki komisariatu. Podporucznik Smorańska (pseudonim "Tarasiewicz"), odpowiadała za werbowanie i szkolenie innych, Szkolenie dotyczyło tematów wojskowych (broń, musztra), znajomości prawa karnego, administracyjnego, rozeznania w sytuacji politycznej, działalności policji (pomoc kobietom z dziećmi, sprawy sanitarne...).

Potem ze swoją grupą dostała do rozpoznania i zabezpieczania dzielnicę Mokotów.

Podczas Powstania Warszawskiego nie dotarła do swojego punktu sanitarnego na Mokotowie. Udzielała pomocy rannym w punktach sanitarnych przy ul. Marszałkowskiej 66,Pięknej, Wilczej i Poznańskiej. Uczestniczyła w różnych akcjach jako członek PKB. W październiku 1944r. ewakuowano Ją wraz z innymi powstańcami do Krakowa. Stamtąd została wywieziona na roboty do Niemiec. Pracowała w fabryce broni w Lipsku.

W 1946r. po powrocie do kraju pracowała krotko jako instruktorka (kursy dla opiekunek niemowląt) w Szkole Pielęgniarskiej PCK w Łodzi Potem była przełożoną pielęgniarek w Sanatorium Dziecięcym w lstebnej. W swoim życiorysie napisała tak: ,,Cóż tu pisać - rok w lstebnej - darowany jak pęk kwiatów do ręki". Od 1947/48r. przez wiele lat pełniła trudne obowiązki przełożonej pielęgniarek w Szpitalu w Gliwicach przy chorych na nowotwory.Po powrocie do Warszawy w Szpitalu nr 8 przy ul. Solec pracowała jako pielęgniarka w pracowni EKG. W swoich pamiętnikach napisała, że w roku 1961/62 powróciła na internę do szpitala przy ul. Czerniakowskiej jako "dodatkowa" instruktorka ze Szkoły Pielęgniarskiej PCK przy ul, Pięknej. Miała oczekiwać na otwarcie laryngologii w pobliskim budynku i "oddziałowstwo", którego nie doczekała się. W następnych latach związała się z akademicką służbą zdrowia. Ponadto była wykładowcą i egzaminatorem w Szkole Felczerskiej, na kursach dla pielęgniarek i położnych w Widawie i Zagórzu. W 1971r. odeszła na emeryturę.

W 1988r. zmarła i zgodnie z ostatnią Jej wolą większość dokumentów zawodowych i pamiątek została pochowana razem z Nią w skrzyneczce w grobie. Była prawdziwie wielkim człowiekiem, patriotką - wszechstronnie wykształcona, utalentowana, głęboko religijna. Ale nade wszystko ukochała zawód pielęgniarki. Był dla Niej wartością, której poświęciła życie. W wierszu ,"Perła" napisała: "Pielęgniarstwo To była ta cenna perła". Swoimi zdolnościami organizacyjnymi i dydaktycznymi przyczyniła się do rozwoju służby zdrowia i kształtowania osobowości wychowanków Wpisana została w styczniu 1991r w poczet Patronek Medycznego Studium Zawodowego nr 1 im. Pielęgniarek Warszawy w Warszawie przy ul Parkowej 23.

Opracowanie -  Hanna Kamińska na podstawie:

wspomnień Anieli Jabłkowskiej - Sochańskiej przekazanych Komisji Historycznej przy Medycznym Studium Zawodowym nr 1 w Warszawie; pamiętników Marii Smorońskiej ,,Oczami uczennicy lata 33-35"; fragmentów pamiętników Marii Smorońskiej z lat 1939-80;życiorysu własnego Marii Smorońskiej z 1976r.; ankiety osobowej Marii Smorońskiej z 20.VII.1981r.; biogramu Marii Smorońskiej opracowanego przez Helenę Witkiewiczową w1987r. :,,Pochylone nad człowiekiem", Stowarzyszenie Redaktorów, Warszawa 1993, tom ll s.2,7-8, 116-123, 364,

Materiały archiwalne w CAPP

 

 

Kurs XXV Warszawska Szkoła Pielęgniarska 18.III.1933
Kurs XXV Warszawska Szkoła Pielęgniarska 16.V.1933 Rodzice Marii Smorońskiej - Radomsko 2.XII.1944
Ausweis Marii Smorońskiej

 

 

Ankietka osobowa absolwentki WSP dla potrzeb Koła Absolwentek - z 20 lipca 1981 r.

Ankieta uczestnika Powstania Warszawskiego z 18 lipca 1982 r.

 

 

Ankieta Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa do celów odtworzenia jej historii

Wniosek o odznaczenie Warszawskim Krzyżem Powstańczym - 1983r.