Aleksandra Kobylińska 1920-1979

 

 

Odznaczenia:

  • Srebrna i Złota Odznaka Zw. Zaw. Pr. Sł. Zdrowia
  • Srebrna i Złota Odznaka Zw. Zaw. Metalowców
  • Srebrna Odznaka Honorowa "Za zasługi dla m. st.Warszawy"
  • Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego.

 

Urodziła się 27 lutego 1920 r. w Warszawie  w rodzinie  robotniczej jako jedna z trzech żyjących córek Ignacego Owczarskiego i Marii z Kamińskich (Jej siostrą była wybitna, zasłużona pielęgniarka Maria Barbara Jezierska).

W 1938r. ukończyła gimnazjum państwowe, a w 1939r. wstąpiła do Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa (kurs XXXV). Szkolenie zawodowe uczennic odbywało się systematycznie mimo trwania wojny. Jednocześnie personel szkoły i uczennice włączeni byli do planów sanitarnej akcji podziemia.

W 1941r. po otrzymaniu dyplomu pielęgniarstwa i uprawnień zawodowych młoda adeptka została skierowana do Szpitala Powiatowego w Grodzisku Mazowieckim dla odbycia praktyk zawodowych. W 1942r. powróciła do Warszawy i otrzymała pracę w Wydziale Opieki Społecznej i Zdrowia Publicznego. Od razu włączyła się w nurt konspiracji i przystąpiła do przygotowywania służb sanitarnych do godz, „W" na obszarze Pragi. Wykłady teoretyczne prowadził lekarz, a zajęcia praktyczne m.in. Aleksandra Kobylińska. Nauka odbywała się w prywatnych mieszkaniach. Po szkoleniu sanitariuszki pod Jej kierunkiem opiekowały się rannymi i chorymi, zanosiły przesyłki pod wskazany adres. Aleksandra Kobylińska wg opinii byłych sanitariuszek Hanny Komorowskiej-Budzyńskiej i Genowefy Cybuli-Gładysz odznaczała się ogromną siłą oddziaływania na nie. Była bardzo elokwentna, w kwestiach zasad pielęgnowania zasadnicza, ale umiała sobie zjednywać je życzliwością, bezinteresowną pomocą w sprawach osobistych, konsekwencją wymagań, obiektywizmem. Była dla nich wzorem do naśladowania pod każdym względem. Z relacji Genowefy Gładysz wiadomo, że Aleksandra Kobylińska była także instruktorem strzelania i niekiedy przechowywała broń w domu. Któregoś dnia pojawiło się w Jej mieszkaniu gestapo w poszukiwaniu rzekomo ukrytego Żyda. Dokładna rewizja skończyła się szczęśliwie i domownicy odetchnęli z ulgą, 11 marca 1944r. Aleksandra Kobylińska wraz z Hanną Budzyńską i Genowefą Gładysz wzięły udział w akcji zorganizowanej przez Marię Wilkońską przełożoną pielęgniarek w Szpitalu Jana Bożego. Celem tego ryzykownego przedsięwzięcia była ucieczka młodego żołnierza podziemia (niemal cudem wyleczonego ze ,,zwęglonego" poparzenia), któremu groziły nieludzkie przesłuchania na gestapo. Tym więźniem był Roman Jagziński, prawdziwe nazwisko Józef Bloch. O godz. 8.00 rano Aleksandra Kobylińska z koleżankami odprowadziły do dorożki uciekiniera przebranego za pielęgniarkę i zawiozły na ul. Ząbkowską. Przez 3 tygodnie pozostawał pod opieką Aleksandry Kobylińskiej, potem przewieziono go za miasto. Dla własnego bezpieczeństwa przyjął kolejne nazwisko. Odtąd nazywał się Wojciech Spała. Do końca okupacji opiekowała się nim rodzina Owczarskich,  dzięki temu żył jeszcze w latach 90-tych.

W czasie Powstania Warszawskiego  Aleksandra Kobylińska trwała na swoim posterunku pełniąc służbę sanitarną. Od 4 grudnia 1944r, podjęła pracę w Państwowym Instytucie Telekomunikacji w Warszawie przy ul. Ratuszowej, a następnie w Zakładach Wytw. Teleradiotechnicznych przy ul. Żupniczej. Po 25 latach pracy na stanowiskach kierowniczych w przemysłowej służbie zdrowia przeszła do pracy w szkolnictwie jako pielęgniarka. Pracując w Technikum Chemicznym wykazywała się tak jak zawsze wysokimi kwalifikacjami zawodowymi, bardzo dobrą organizacją pracy własnej i współpracowników, pełną inicjatywą w podejmowaniu właściwych decyzji, sumiennością, uczciwością, pracowitością.  Poza tym była wzorową żoną,  matką i działaczką społeczną dzielnicy Grochów. Zmarła 15 listopada 1979r. Pochowana została na Cmentarzu katolickim na Woli. Wpisana w styczniu 1984r. w poczet patronek Medycznego Studium Zawodowego nr 1 w Warszawie przy ul. Parkowej 23.

 

Opracowanie Hanna Kamińska na podstawie:

 

„Harcerki 1939-1945", opr. zbiorowe, Instytut Historii PAN, Warszawa 1973r, s.34; Oświadczenie Genowefy Gładysz i Hanny Budzyńskiej; Oświadczenie małżonka Aleksandry Kobylińskiej ;

„Płomień nadziei" Zbigniew Wróblewski  WMON, 1980r., s.188-191;

Wywiad z Barbarą Jezierską siostrą Aleksandry Kobylińskiej, grudzień 1983r.;

Wywiad z Hanną Budzyńską i Genowefą Gładysz, styczeń 1984r.; „Pochylone nad człowiekiem" Stowarzyszenie Redaktorów Warszawa 1993r., TOM I, s.178, s.181, s-227, s.284, s.292, s.297,, Materiały archiwalne w CAPP przy ZG PTP

 


Szpital Dzieciątka Jezus w 1939 r.
Aleksandra Kobylińska czwarta od prawej w górnym rzędzie, 1941 r.