Pielęgniarki i położne w polskim Sejmie i Senacie.
Udział pielęgniarek i położnych polskich w pracach najwyższych władz państwowych związany jest z powstaniem II Rzeczypospolitej oraz z ruchem emancypacyjnym kobiet w Europie. Pierwsze, demokratyczne wybory do Sejmu Ustawodawczego II RP odbyły się 26 stycznia 1919r. Zostały one poprzedzone uchwaleniem w listopadzie 1918r., dekretu Naczelnika Państwa o ordynacji wyborczej. Dawał on prawo uczestnictwa w wyborach każdemu obywatelowi, który ukończył 21lat, niezależnie od płci. Dekret otwierał kobietom możliwości udziału w polityce. Polskie parlamentarzystki stały się jednymi z pierwszych w Europie. Jednak zarówno w przedwojennym jak i powojennym Sejmie i w Senacie, kobiety stanowiły znikomy odsetek posłów. Niewielka tendencja zwyżkowa pojawiła się wraz z powstaniem III RP.
W okresie międzywojennym wśród parlamentarzystek nie znalazły się pielęgniarki z pełnym przygotowaniem zawodowym. Należy pamiętać, że był to czas początków tworzenia się w Polsce profesjonalnego pielęgniarstwa. Do Sejmu i Senatu II RP wybrano wiele kobiet, które miały doświadczenia z pielęgnowania związane z ich uczestnictwem w służbach sanitarnych i opiekuńczych podczas działań wojennych. Wanda Władysława Ładzina i Wanda Jadwiga Norwid – Neugeberowa miały ukończone kursy pielęgniarskie. Uznane są za pielęgniarki - prekursorki w polskim parlamencie.
Reprezentacja pielęgniarek w Sejmie i Senacie nigdy nie była liczna.
Po II wojnie światowej wybory do Sejmu PRL odbyły się 19 stycznia 1947r. Pierwsza pielęgniarka została wybrana do parlamentu dopiero w 1976r. w VII kadencji Sejmu PRL, była nią mgr pielęgniarstwa Zenona Kuranda. Pełniła tę funkcję przez dwie kadencje VII i VIII w latach 1976 – 1985.
Kolejnymi reprezentantkami środowiska pielęgniarskiego w Sejmie zostały:
IX kadencja 1985 – 1989 Helena Możejko
Najliczniejsza grupa pielęgniarek znalazła się w Sejmie kontraktowym
X kadencja 1989 – 1991 Krystyna Stefania Ejsmont
Mirosława Kazimiera Grabarkiewicz
Do Sejmu III RP wybrane zostały:
I kadencja 1991 – 1993 Wanda Zofia Sokołowska
II „ 1993 – 1997 Wanda Zofia Sokołowska
Krystyna Sienkiewicz
III „ 1997 – 2001 Krystyna Janina Herman położna
IV „ 2001 – 2005 Jolanta Szczypińska
Krystyna Janina Herman
V „ 2005 – 2007 Jolanta Szczypińska
VI „ 2007 – 2011 Jolanta Szczypińska
VII „ 2011 – 2015 Jolanta Szczypińska
Elżbieta Gelert
Pielęgniarki w Senacie RP w latach 1989-2013
II kadencja 1991 - 1993 Alina Pieńkowska zmarła w 2002
V „ 2001 – 2005 Krystyna Sienkiewicz
VI „ 2005 – 2007 Janina Fetlińska
Elżbieta Gelert
VII „ 2007 – 2011 Janina Fetlińska zginęła w Katastrofie Smoleńskiej w 2010
Osiągnięcia pielęgniarek parlamentarzystek:
Doprowadzenie do uchwalenia ustaw:
- Ustawa z dnia 19 kwietnia o samorządzie pielęgniarek i położnych. Dz. U. nr 41 z 1991r. poz.178
- Ustawa z dnia 5 lipca 1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej Dz. U. 91 z 1996. poz.410
- Ustawa z dnia 22 lipca 2006r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń. Dz. U. nr.149. poz. 1076
- Ustawa z dnia 5 września 2007r. o zmianie ustawy o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń oraz o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Dz. U. nr 101, 2007r., poz.1290.
opracowała Krystyna Wolska – Lipiec
na podstawie:
Janina Fetlińska.” Pielęgniarki w polskim Sejmie i Senacie” w Bożena Urbanek. Zawód pielęgniarki na ziemiach polskich. Wydawnictwo Makmed. Lublin 2008
