Apolonia Antczak (1907- 1990).
 |
Odznaczenia:
|
Apolonia Antczak urodziła się w Pokrzywnicy, powiat łęczycki. W 1925 roku wstąpiła do Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa (WSP), kurs IX, którą ukończyła w 1927, nr dyplomu 106. Zdaniem uczennic „była to szkoła niezwykła”, nie tylko przygotowywała zawodowo, lecz również kształtowała charaktery.
Pierwszą dyrektorką WSP była Amerykanka Helen Bridge. Przygotowywała absolwentki przede wszystkim do pracy profilaktycznej, co świadczyło o mądrości i dalekowzroczności ówczesnej polityki zdrowotnej. W jednym z wywiadów H. Bridge powiedziała: „ Nie chodzi o przygotowanie pielęgniarek dla chorych ale dla zdrowych. Profilaktyka wpaja w ludność elementarne choćby zasady higieny- oto nasz cel zasadniczy”. Miejscami pracy absolwentek WSP miały stać się ośrodki zdrowia.
Pierwszy ośrodek zdrowia zwany Pierwszą Miejską Stacją Higieny powstał w 1925 roku. Był on placówką doświadczalną. Miał wykazać korzyści osiągane w medycynie społecznej i profilaktyce dzięki wprowadzanym zmianom. Wkrótce okazało się, że działalność profilaktyczna jest skuteczna, wzrosło zapotrzebowanie na jej kontynuację. Zaczęły powstawać następne ośrodki zdrowia.„Duszą” ośrodków były pielęgniarki. Bez nich nie ma ośrodków, pisał Marcin Kasprzak.
Apolonia Antczak zaczęła pracę w nowopowstałym IV Ośrodku Zdrowia w 1929 roku. Początkowo mieścił się on przy ul. Leszno 69, a następnie przy ul. Okopowej 1. Od początku Apolonia była „duszą” tego ośrodka. W latach 1929 - 1934 pracowała jako pielęgniarka środowiskowa, a od 1934 do pierwszego sierpnia 1944roku była przełożoną pielęgniarek.
Oto jak sama charakteryzowała pracę w tym ośrodkach:„Personel pielęgniarski pracował dzieląc swój czas na pracę z lekarzami w poradni i odwiedziny w domu pacjenta. Praca pielęgniarki w terenie polegała na nauczaniu rodzin podstawowych zasad higieny osobistej i otoczenia, prawidłowego odżywiania się, właściwego zachowania się w przypadku gruźlicy, jaglicy, chorób wenerycznych oraz udzielaniu wskazówek jak chronić rodzinę przed zakażeniem się tymi chorobami. W latach powstania ośrodka była to praca pionierska. Na początku spotykałyśmy się dość często z nieprzyjaznym stosunkiem rodzin, który dopiero po pewnym czasie zmienił się zasadniczo, nabierając cech serdeczności i przyjaźni. Praca nasz zyskała duży rozgłos rodziny zabiegały o nasze odwiedziny i szczyciły się nimi”
W okresie okupacji Apolonia Antczak z ogromnym poświęceniem udzielała pomocy rannym i potrzebującym w swoim miejscu pracy, ośrodku zdrowia. Podczas Powstania Warszawskiego pracowała w szpitalu przy ul. Chocimskiej 5, skąd wraz z całym szpitalem została ewakuowana na Okęcie. Następnie udało jej się wyjechać z Warszawy do rodziny.
Po upadku Powstania Warszawskiego i zakończeniu działań wojennych wróciła do Warszawy i 15 stycznia 1945 podjęła pracę w Ministerstwie Zdrowia w wydziale gruźlicy przy ul. Chocimskiej 24. Wielokrotnie zmieniała miejsce pracy. W 1956 roku podjęła pracę w Stołecznym Wydziale Zdrowia na stanowisku st. inspektora do spraw pielęgniarstwa. Pielęgniarki wspominają panią inspektor jako zwierzchnika wymagającego ale życzliwego i sprawiedliwego.
Po siedmiu latach pracy w znamiennym roku 1963 kiedy miał miejsce strajk pielęgniarek warszawskich, Apolonia Antczak przestaje pracować na stanowisku st. inspektora. Trudno dziś dociec na ile wystąpienia pielęgniarek przyczyniło się do jej odejścia. Po zwolnieniu „ na własną prośbę” podjęła pracę w kolejowej służbie zdrowia.
W wieku sześćdziesięciu pięciu lat przeszła na emeryturę.
Nie należała do żadnej organizacji partyjnej ale bardzo aktywnie działała społecznie. Przyczyniła się do powstania Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego 1957. Była pierwszą przewodniczącą Oddziału Stołecznego PTP. Funkcję tę pełniła przez dwie kadencje. Dzięki jej staraniom PTP otrzymało siedzibę, lokal przy ul Koszykowej 8. Również dzięki jej wysiłkom lokal ten został urządzony i wyposażony. Z jej inicjatywy rozwijało się życie społeczne pielęgniarek. Organizowała doskonalenie pielęgniarek w zakresie wybranych zagadnień z psychologii, socjologii, pedagogiki co było w tym czasie absolutnym novum. Była członkiem Komisji Historycznej przy Zarządzie Głównym PTP.
Zmarła 29 września 1990 roku w Zielonej Górze.
Bibliografia:
1.„Kurier Polski” nr 81/1924, „Szkoła Pielęgniarstwa w Warszawie”
2.M. Kasprzak, Ośrodki Zdrowia w Polsce, Warszawa 1928
3.B. Jezierska, J. Iżycka – Kowalska, Powstanie i rozwój pielęgniarstwa społecznego w Warszawie do roku1939.(skrypt)
Opracowała Maria Żmijewska – Laskowska
 |
|
Panie(od lewej): W. Sokołowska, A.Antczak, H.Bridge, Z. Żołędziowska, własność CAAP |
