Alina Pieńkowska ( 1952 – 2002 )
 |
Odznaczenia:
|
Ukończona szkoła:
Medyczne Studium Zawodowe, Wydział Pielęgniarstwa w Gdańsku
Praca społeczna i zasługi:
Alina Pieńkowska - pielęgniarka, działaczka Solidarności, jedna z inicjatorek powstania Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Aktywna uczestniczka strajku w Gdańsku w 1980 r. Wybrana do Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Autorka 16 postulatu strajkowego dotyczącego służby zdrowia. Represjonowana i internowana w stanie wojennym. Odmówiła udziału w negocjacjach Okrągłego Stołu, senator RP. Koledzy nazywali ją „duszą” wszystkich przedsięwzięć.
Alina Pieńkowska urodziła się w Gdańsku w 1952r w rodzinie robotniczej. Po maturze wstąpiła do Medycznego Studium Zawodowego, Wydział Pielęgniarstwa w Gdańsku. Po skończeniu szkoły zaczęła pracować w Szpitalu Wojewódzkim w Gdańsku. Za namową ojca - stoczniowca, przeszła do pracy w przychodni stoczniowej. Ojciec brał udział w strajku w 1970 r. Od niego dowiedziała się o wiecu, pochodzie, podpaleniu komitetu PZPR, biciu , gazach łzawiących , strzelaniu do robotników i licznych ofiarach śmiertelnych.
Wyszła za maż, jednak wkrótce mąż ją opuścił, pozostawiając z małym synkiem Sebastianem. Tak jak wiele samotnych matek borykała się z codziennymi trudnościami. Alina Pieńkowska nie mogła i nie chciała się z tym pogodzić. W 1977 r. wyjechała do Anglii. Na spotkaniu z Polonią opowiedziała o wydarzeniach w 1970 w stoczni oraz w 1976 w Ursusie i Radomiu. W Anglii dowiedziała się, że w Polsce wychodzi pismo „Robotnik” i po powrocie do kraju napisała artykuł o warunkach pracy w stoczni. Tak się zaczęła jej współpraca z redakcją „Robotnika„ (jako pielęgniarka, miała dostęp do wszystkich wydziałów stoczni). Trafiła na Bogdana Borusewicza który uznał, że będzie dobrym nabytkiem do kolportażu pisma. W czerwcu 1978 r. Alina Pieńkowska przystąpiła do Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych. Systematycznie pisała do „Robotnika”. W swoich artykułach pisała o ważnych sprawach stoczniowców: o niebezpiecznych warunkach pracy, niskim uposażeniu robotników, biurokracji i niewydolnej służbie zdrowia.
Komenda Wojewódzka MO bacznie obserwowała działaczy stoczni, zakładając im teczki i nadając pseudonimy. Alina Pieńkowska była „Pelasią”. W jej mieszkaniu zaczęły się rewizje, a ona sama była wielokrotnie zatrzymywana na 48 godzin. Służby Bezpieczeństwa podejmowano próby osaczenia jej, na przykład, usiłując wykorzystać byłego męża Aliny do skompromitowania jej na sprawie rozwodowej i zażądanie odebrania praw rodzicielskich. Prowokacja nie powiodła się. Próbowano zwolnić ją z pracy, ale jako samotną matkę i jedynego żywiciela rodziny broniło ją prawo, toteż przenoszono ją z wydziału na wydział bez pytania o zgodę. Nie przewidziano, że taka sytuacja pomoże Alinie w nawiązywaniu licznych kontaktów i docieraniu z informacją do nowych ludzi.
Kiedy 14 sierpnia 1980 r. wybuchł strajk w stoczni, Alina jako pierwsza zadzwoniła do Jacka Kuronia przekazując mu tę informację (telefon działał jeszcze tylko w przychodni). Kuroń powiadomił Radio Wolna Europa i informacja poszła w świat. Dzięki temu do strajku przyłączyły się inne zakłady pracy.
16 sierpnia 1980 r. o godz. 15,00 Lech Wałęsa uznał, że postulaty zostały spełnione i strajk należy zakończyć. Megafony nawoływały do opuszczenia stoczni. Przywrócono do pracy Annę Walentynowicz, uzyskano podwyżki 1500 zł. Zmiany te dotyczyły tylko stoczniowców inni mieli odejść z niczym. Alina Pieńkowska, Anna Walentynowicz i Ewa Ossowska pobiegły do bram stoczni i usiłowały zatrzymać wychodzących robotników. Alina wołała: „Pomóżmy ludziom z innych zakładów pracy, bo sami się nie obronią, nie opuszczajmy stoczni”. Zostało około 700 osób, rozpoczął się strajk solidarnościowy z innymi zakładami pracy.
17 sierpnia robotnicy powrócili do stoczni aby kontynuować strajk. Zawiązano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. W nocy z 17/18 sierpnia MKS ogłosił listę 21 postulatów. Postulat 16, zawierający 10 punktów, został zredagowany przez Alinę Pieńkowską przy współpracy Barbary Przewojskiej, dotyczył służby zdrowia i brzmiał: „ Poprawić warunki pracy służby zdrowia aby zapewnić pełną opiekę medyczną osobom pracującym”. Był on negocjowany i przyjęty wraz z innymi postulatami 31 sierpnia 1980 r. w porozumieniu podpisanym przez MKS i Komisję Rządową.
Na mocy tego porozumienia powstały Niezależne Samorządne Związki Zawodowe.
Na posiedzeniu MKS i strony rządowej Alina wystąpiła w obronie więźniów politycznych, żądała natychmiastowego uwolnienia aresztowanych i zatrzymanych w związku ze strajkiem.
We wrześniu zawiązała się Krajowa Komisja Koordynacyjna Pracowników Służby Zdrowia NSZZ „Solidarność”. Jej przewodniczącą została Alina Pieńkowska.
Z jej inicjatywy 29 września odbyło się pierwsze spotkanie na którym dyskutowano nad przyszłym kształtem opieki zdrowotnej w Polsce.
3 listopada 1980 r. odbyła się akcja protestacyjna służby zdrowia przeciw polityce rządowej nierealizującej umów sierpniowych. Alina Pieńkowska mówiła wtedy o sytuacji pracowników służby zdrowia i przyczynach pogarszania się jakości opieki medycznej. Akcja protestacyjna zakończyła się strajkiem 7 listopada. Do protestu dołączyli studenci AM w Gdańsku i Warszawie. Był z nimi ks. Jerzy Popiełuszko. Strajk służby zdrowia zyskał poparcie całego społeczeństwa. Doszło do spotkania przedstawicieli służby zdrowia i Komisji Rządowej, która zerwała rozmowy. Wznowiono je 15 listopada. Po dwu dniach osiągnięto kolejne porozumienie i obietnicę realizacji postulatów. Strajk zjednoczył ludzi, ukazał wolę walki o pozytywne przemiany w systemie ochrony zdrowia.
13 grudnia 1981 r. wprowadzono w całym kraju stan wojenny dokonując masowych aresztowań działaczy i przywódców Solidarności oraz represji w stosunku do ludności. Alina Pieńkowska została aresztowana w grudniu w 1981 r., więziona i internowana w Strzebielinku, Gdańsku, Fordonie i Gołdapi. Jako jedna z ostatnich zwolniona w 1982 r.
W 1984 r. wyszła za mąż za Bogdana Borusewicza. Mają córkę Kingę.
W 1989 r. odmówiła udziału w obradach Okrągłego Stołu ze względu na, jej zdaniem, niereprezentatywny skład delegacji solidarnościowej. Przez cały czas aktywnie pracowała nad odbudową struktur „Solidarności”.
W 1991 została senatorem RP. Uzyskała 200 tyś. głosów co świadczyło o jej nie słabnącej popularności. Funkcję senatora pełniła przez 2 kadencje. W marcu 1991 r. została matką chrzestną statku SOLIDARNOŚĆ zwodowanego w Kopenhadze dla Polskiej Żeglugi Morskiej. Po skończeniu kadencji senatora, radną Miasta Gdańska. Po wygaśnięciu kadencji wróciła do pracy w zawodzie. W 2000 roku otrzymała tytuł Honorowego Obywatela miasta Gdańska. Jak zawsze nie omieszkała upomnieć się o innych, zapomnianych i niedocenionych działaczy związkowych.
Zmarła po ciężkiej chorobie w szpitalu AM w Gdańsku 17 października 2002 r.
Pośmiertnie została odznaczona przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego 3 maja 2006 r. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce.(Encyklopedia Solidarności).
Również jej osobie został poświęcony film dokumentalny z 2003 r. Historia pewnego życia w reżyserii Andrzeja Titkowa. ( W bazie: film polski.pl)
W 2012 r., w 10 rocznicę śmierci koleżanki pielęgniarki z Gdańska przypomniały postać tej nieco zapomnianej bohaterki przemian solidarnościowych.
W Gdańskim Uniwersytecie Medycznym odbyło się seminarium poświęcone Jej pamięci. Jednym z punktów programu było wspomnienie wieloletnich działaczy NSZZ ”Solidarność” Służby Zdrowia o Alinie Pieńkowskiej. W uroczystości uczestniczył mąż i dzieci Sebastian i Kinga.
Opracowała Maria Żmijewska Laskowska
na podstawie:
– Stanisław Grzonkowski i Waldemar Szkiela , Łączy nas Solidarność, Kronika „Solidarności” Służby Zdrowia 1980-2005 , Inicjatywa Wydawnicza Puls Solidarności. Warszawa 2006
– informacji zawartych w Internecie.
– Biuletyn Informacyjny Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Bydgoszczy Nr4/201
zdjęcia: CAAP
Zdjęcie grobu z: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Gdansk-Srebrzysko-grobAlinyPienkowskiej.JPG
 |
 |
 |
 |
 |
| Alina Pieńkowska- lata 80-te |
A.Pieńkowska - matka chrzestna statku SOLIDARNOŚĆ |
Pełniąca funkcję Senatora RP |
A.Pieńkowska z ks.Kardynałem Józefem Glempem | Grób Aliny Pieńkowskiej na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku |
