MARIA IRENA NIELIWÓDZKA (1910 - 1988)

Wyróżniona za zasługi dla szkolnictwa medycznego i służby zdrowia:

Dyplomem „Za szczególne osiągnięcia dla Warszawskiej Służby Zdrowia oraz podnoszenie zdrowotności mieszkańców stolicy”.

Dyplomem Kuratorium Okręgu Szkolnego „Za osiągnięcia w twórczej pracy pedagogicznej w zakresie eksperymentalnego programu szkolenia pielęgniarek”.

Urodziła się 31 stycznia 1910r. w Warszawie. Dzieciństwo wraz z trzema siostrami i bratem spędziła w Rypinie. Gdy miała cztery lata umarła Jej matka. Trudne warunki materialne zmusiły Ją do przyjazdu do Warszawy i wczesnego podjęcia pracy. Po wyjściu za mąż przed wybuchem II wojny światowej wróciła do Rypina i tu spędziła lata okupacji wychowując dwóch synów. W1946 r. rozpoczęła naukę w nowo otwartej Szkole Pielęgniarsko-Położniczej w Bydgoszczy przy Szpitalu Miejskim w Bielawkach. Po roku nauki, na skutek złych warunków materialnych szkołę zamknięto, a uczennice przeniesiono do Szkoły Pielęgniarskiej prowadzonej przez siostrę Wandę Żurawską przy Szpitalu Przemienienia Pańskiego w Warszawie. Zajęcia prowadzono tu na bardzo wysokim poziomie dzięki osobistym predyspozycjom i ogromnej wiedzy zawodowej siostry Żurawskiej i pozostałych zakonnic. Szkołę ukończyła z wynikiem bardzo dobrym w listopadzie 1948 r. Od grudnia podjęła pracę w charakterze pielęgniarki odcinkowej, potem instrumentariuszki i pielęgniarki oddziałowej w oddziale chirurgicznym Szpitala Przemienienia Pańskiego. W 1949 r. na skutek represji władz komunistycznych usunięto ze szkoły dyrektorkę siostrę Żurawską i pozostałe instruktorki zakonnice.

Stanowisko dyrektora szkoły zaproponowano Irenie Nieliwódzkiej. Podjęcie tak ważnej decyzji było dla Niej bardzo trudne. W tym czasie przeżywała też osobistą tragedię. Rozpoczynała od podstaw ciężkie życie samotnej matki z dwójką małych dzieci. Liczyła się z tym, że w tak niesprzyjającej sytuacji politycznej, będąc członkiem partii spotka się z nieprzychylnym przyjęciem osób, które związane były ze szkołą. Po wielu wahaniach, kiedy zaistniała możliwość likwidacji szkoły a uczennice były niepewne swego losu, zdecydowała się przejąć funkcję dyrektora na okres przejściowy. Od początku zmagała się z olbrzymimi trudnościami, ale okazała się wspaniałym organizatorem, administratorem, pedagogiem i człowiekiem. Umiejętnie dobierała zespół pedagogów. Cały czas doskonaliła wiedzę i kwalifikacje zawodowe. Zdobyła maturę, ukończyła Studium Pedagogiczne dla Nauczycieli Średnich Szkół Medycznych a w 1965r. uzyskała tytuł magistra pedagogiki na Uniwersytecie Warszawskim. Pierwsze lata Jej pracy to czasy, kiedy sytuacja w szkolnictwie pielęgniarskim narzucała priorytet ilości nad jakością – ciągle było za mało pielęgniarek. Program nie był należycie realizowany. Praktyki odbywały się drogą terminowania. Podział szkolenia praktycznego i teoretycznego na 3 części powodował, że uczennice szły na praktykę przed przygotowaniem teoretycznym. Ambicją Ireny Nieliwódzkiej było zmienić ten stan. Opracowała wspólnie z ówczesną kierowniczką szkolenia praktycznego Felicją Zatopiańską i kierowniczką szkolenia teoretycznego Marią Strzembosz  nową organizację szkolenia pielęgniarek. Nowy projekt zwany „eksperymentem” przewidywał zastąpienie dotychczasowych trzech praktyk i teorii jedną ciągłą teorią i ciągłą praktyką bez naruszenia obowiązującego programu i czasu nauczania. Został on wprowadzony w szkole od 1 września 1960r. „Eksperymentowi” patronował Instytut Pedagogiki z prof. Flemingiem oraz Kuratorium Oświaty i Wychowania. Program w ciągu następnych lat był stale dopracowywany i ulepszany. Wprowadzono zmiany kolejności wykładanych przedmiotów. Pozwoliło to szkole na prowadzenie praktyki przez cały rok, na zmniejszenie liczby uczennic w grupach, poprawę warunków szkolenia w poszczególnych placówkach. Ponadto młodzież odbywała praktyki po przygotowaniu teoretycznym. „Eksperyment” został zweryfikowany i zalecony do stosowanie w całej Polsce. Wkrótce po „rewolucji organizacyjnej” przyszła kolej na II etap prac eksperymentalnych. Dotyczył on analizy i korelacji programów, pracy nad nowymi metodami nauczania i wychowania. W tej fazie prac brał udział cały personel.
Za osiągnięcia te szkoła otrzymała Nagrodę Postępu Pedagogicznego. Na przełomie lat 1954/55 oraz w 1962 r. Irena Nieliwódzka uczestniczyła w kursach szkoleniowych w ZSRR, Anglii, Szwecji, Finlandii. Pewne wzorce przenosiła do kraju. W 1964 r. szkoła mieszcząca się w Szpitalu Przemienienia Pańskiego została przeniesiona do dworku przy ul. Parkowej 23 w Warszawie. Tu Irena Nieliwódzka rozpoczęła realizację marzeń związanych z dworkiem. Zadbała, aby stworzyć i utrzymać specyficzny i jakże istotny w inicjacji zawodowej klimat. Chciała silnie związać młodzież ze szkołą a przez to z zawodem. Do jednych z milszych tradycji, które pozostały w pamięci Jej wychowanek, było pieczenie szarlotek z jabłek z ogrodu szkolnego i podejmowanie nimi przez grono pedagogiczne, wstępujące w mury szkoły słuchaczki. Współpraca z nauczycielami oparta była na bezwzględnym zaufaniu, pozostawieniu swobody w doborze środków i metod nauczania. W politycznie trudnych czasach ujmowała tolerancją i rozumnym kierowaniem, mającym na względzie dobro szkoły  i osób z nią związanych. Nigdy nie zmuszała do zachowań i postaw niezgodnych z ich sumieniem. Wiadomo też, że w tych latach narażała własną karierę zawodową nie ujawniając oficjalnie zabronionego kształcenia zakonnic. Byłe absolwentki wspominają jak wielką rangę przypisywała mundurowi pielęgniarskiemu i godności z jaką należy go nosić. Sama stanowiła wzór dla uczennic, bowiem do swojego „pielęgniarskiego wyglądu” przywiązywała olbrzymią wagę. Wzory mundurów przywoziła z podróży zagranicznych lub sama projektowała. Cały czas aktywnie uczestniczyła w pielęgniarskim ruchu zawodowym, gdzie pełniła szereg zaszczytnych funkcji. W latach 1952-56 była członkiem Prezydium ZG Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia, a od 1960 – 1972 r. przewodniczącą Głównej Sekcji Nauczycieli Średnich Szkół Medycznych przy Zarządzie Głównym tegoż związku., później vice przewodniczącą Komisji Historycznej przy ZG. Publikowała artykuły o tematyce zawodowej w „Pielęgniarce i Położnej”, Zarzewiu”, Szkole Medycznej”.

Po 25 latach pracy pedagogicznej odeszła na emeryturę, ale nie przestała działać społecznie. Przez wiele lat kierowała Komitetem Olimpiady Pielęgniarstwa.

Zmarła 25 maja 1988r. Pozostała w pamięci jako wielki pedagog, społecznik, nowator i przyjaciel. W styczniu 1989 r. została wpisana w poczet Patronek Medycznego Studium Zawodowego nr 1 im. „Pielęgniarek Warszawy” w Warszawie przy ul. Parkowej, którego dyrektorem była przez wiele lat.

Opracowała Iwona Czapska na podstawie:

1. dokumentów będących w archiwum w/wym. Studium;
2. wspomnień o Irenie Nieliwódzkiej napisanych przez Anielę Jabłkowską-Sochańską i  Marię Strzembosz w 1988 r.;
3. wywiadu i wspomnień napisanych przez Antoninę Motyczyńską;
4. rozmów przeprowadzonych przez Iwonę Czapką i Hannę Kamińską z Krystyną Jastrzębską, Zofią Malczewską i Marią Strzembosz w 1988 r.

Materiały archiwalne w CAPP przy ZG PTP

Kwestionariusz  osobowy  i życiorys - 1949 r.				Dyrektor Irena Nieliwódzka w swoim gabinecie z gronem pedagogicznym - 1954 r.

Dyrektor Irena Nieliwódzka wręcza dyplom Alicji Kępskiej - kurs XVIII 1956 r.	Zakończenie roku szkolnego 1961/1962, druga od lewej Irena Nieliwódzka	Dyrektor Irena Nieliwódzka na zakończeniu roku szkolnego 13.07.1962 r. z kadrą pedagogiczną i absolwentkami kursu XXV	Uroczystość dyplomowa kursu XXVI - 19.07.1963 r.

Legitymacja Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski - 1967 r.	Dyplom od Przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej M.St. Warszawy	Opinia zawodowa	Legitymacja Związku Zawwodowego Pracowników Służby Zdrowia	Irena Nieliwódzka ( pierwsza z prawej ) na spotkaniu z absolwentkami - marzec 1988	Nekrologi - 1988 r.