Janina Dutkiewicz (1892 – 1982)

Urodziła się 13 czerwca 1892 r. w Warszawie. Po ukończeniu gimnazjum, przez dwa lata uczęszczała do szkoły fotograficznej a następnie skończyła roczny kurs handlowy. W chwili wybuchu I wojny światowej, jako młoda dziewczyna, zgłosiła się do Polskiego Komitetu Pomocy Sanitarnej na kursy i jednocześnie podjęła pracę w punkcie sanitarnym na dworcu Petersburskim (obecnie Wileński). Komitet objął swą działalnością cały zabór rosyjski. Organizował szpitale, pomoc chorym, rannym, bezdomnym i uciekinierom z okolic Kalisza, Konina, Koła. Wojna przechodziła różne fazy łącznie z okupacją niemiecką i rządem generała Beselera w Warszawie. Panował głód i epidemie. Sanitariuszki pracowały w bardzo prymitywnych i ciężkich warunkach. Brakowało narzędzi, leków i materiału opatrunkowego. Janina Dutkiewicz z wielkim oddaniem opiekowała się chorymi i rannymi żołnierzami. Zdobywała coraz większe doświadczenie, lepszą wiedzę fachową. Wyróżniała się wyjątkową sprawnością i zdolnościami organizacyjnymi. Dlatego powierzono Jej funkcję starszej siostry. Zajmowała się opieką nad chorymi, gromadzeniem sprzętu i narzędzi i ich sterylizacją. Od kwietnia 1916 r. nadzorowała równocześnie oddział żywnościowy punktu warszawskiego. Warto zaznaczyć, że razem z Nią, w tym okresie wśród personelu pomocniczego, pracowało wielu znanych Polaków m.in. aktorzy: Zelwerowicz, Węgierko. Od 10 lipca 1917 r. do maja 1919 r. pracowała w Permskim Lazarecie Rosyjskiego Czerwonego Krzyża na Polesiu jako instrumentariuszka. W tym czasie w wielu miastach i wsiach panowała epidemia czerwonki tyfusu. Wojna niszczyła kraj, ludzie umierali z głodu. Przybywało rannych żołnierzy. Dyżury pełniono dzień i noc w obliczu grozy, śmierci i ludzkich cierpień. Pani Janina cały czas pozostawała na swym posterunku. Od lipca 1919 r. do marca 1921 r. pełniła funkcję instrumentariuszki w Szpitalu Wojska Polskiego w Łuńcu a następnie w Szpitalu Ewakuacyjnym nr 5. Z tego okresu pozostały opinie wydane o Niej przez ówczesne władze wojskowe między m.in. szefa sanitarnego ppł. lek. Ordyłowskigo, ordynatora kpt. lek. Goldsztejnera i komendanta szpitala kpt. lek. Ceceniowskiego. Wszystkie podkreślają Jej wybitne kwalifikacje zawodowe, doskonałą organizację pracy, znajomość zasad aseptyki, zręczność manualną w czasie asystowania przy operacjach. Od kwietnia 1921 r. pracowała jako instrumentariuszka i przełożona sióstr PCK w Grodnie a od października 1922 r. w Wilnie, w tym przez 8 lat w Klinice Chirurgicznej Uniwersytetu Stefana Batorego. Cały czas związana była z lecznictwem wojskowym. Odeszła z Kliniki na własne żądanie w związku z oddzieleniem sali operacyjnej Kliniki od sali Oddziału Wojskowego i pozostała nadal w służbie tego Oddziału. Tu również dała się poznać jako wybitna instrumentariuszka, inteligentna, dokładna, doskonała organizatorka pracy. Lata międzywojenne to okres budowy nowej Ojczyzny po wielu latach niewoli. Pani Janina zaangażowała się bardzo w kształcenie licznej kadry sióstr PCK w Wilnie. Była dla uczennic wielkim autorytetem. Uczyła dyscypliny, obowiązkowości, cierpliwości i wrażliwości na ludzkie cierpienie. Dbała o wszechstronny rozwój wychowanek i organizowała im życie kulturalne a także pomagała w uzupełnianiu ogólnej edukacji. Cały czas podnosiła też własne kwalifikacje. Państwowy egzamin pielęgniarski złożyła przy Urzędzie Wojewódzkim w Wilnie 6 listopada 1937 r. Egzamin ten uprawniał do wykonywania praktyki pielęgniarskiej. Ukończyła też kurs języka angielskiego w Selley`s Institute w Wilnie. Oprócz tego grała na fortepianie, uprawiała sporty: wioślarstwo, siatkówkę, tańczyła. W Wilnie zastał Ja wybuch II wojny światowej i tu aż do jej zakończenia pełniła ofiarnie swą służbę, początkowo w szpitalu cywilnym a później wojskowym. W 1945 r. podjęła pracę w Nadzwyczajnym Komitecie do Walki z Epidemiami. Została zatrudniona jako higienistka przy Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym na Stepie w Psim Polu. W styczniu 1946 r. powróciła do Warszawy, bo tu czuła się najbardziej potrzebna. W Miejskim Szpitalu nr 1 przy ul. Kopernika w oddziale chirurgii urazowej pełniła funkcję instrumentariuszki oraz przez pewien czas pielęgniarki oddziałowej. Od lipca 1952 r. do grudnia 1966 r. była zatrudniona w Lecznicy Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej na stanowisku kierowniczki bloku operacyjnego. We wspomnieniach profesora Wiesława Wiechno pozostała jako pielęgniarka, która wyróżniała się nienaganną postawą i doskonałym przygotowaniem zawodowym. Cechowała Ją sumienność oraz głębokie umiłowanie zawodu. Przeszła na emeryturę po blisko sześćdziesięcioletniej pracy pielęgniarskiej. której poświęciła całe swoje życie. Nigdy nie założyła swojej rodziny, zawsze służyła innym. Niosła tę pomoc prawie do ostatnich chwil życia. Zajmowała się też nieuleczalnie chorym siostrzeńcem. Do ostatka utrzymywała kontakt ze światem pielęgniarskim. Wszystko Ją interesowało, o wszystkim miała własne, mądre zdanie. Brała udział jako gość honorowy w uroczystościach szkolnych Medycznego Studium Zawodowego nr 1 im. „Pielęgniarek Warszawy”. Zmarła w lipcu 1982 r. i pochowana została w grobowcu rodzinnym na Powązkach. Janina Dutkiewicz była postacią, która w obliczu tragicznych losów Ojczyzny wybrała zawód pielęgniarki z patriotycznego obowiązku i potrzeby serca. Była wzorem sumienności i wrażliwości na ludzkie cierpienie i zapisała się na stałe w historii polskiego pielęgniarstwa. W styczniu 1984 r. została wpisana w poczet Patronek Medycznego Studium zawodowego nr 1 im. „Pielęgniarek Warszawy” w W-wie, przy ul. Parkowej 23.

Opracowała Iwona Czapska na podstawie:

dokumentów  z CAPP przy ZG PTP

Zdjęcia Janiny Dutkiewicz z lat I Wojny Światowej

Świadectwa ukończenia kursów handlowych, Warszawa, 1913r.	Świadectwa ukończenia kursów handlowych, Warszawa, 1913r.	Świadectwo odznaczenia medalem	Mianowanie na starszą siostrę oddziału żywieniowego punktu Warszawskiego, 28.04.1916r.

Na Dworcu Petersburskim, 1916r.	Sala operacyjna, 1916r.	Mianowanie na starszą siostrę	Zaświadczenie o pracy w Klinice Chirurgicznej

Brązowy Krzyż Zasługi, Dyplom	Brązowy Krzyż Zasługi	Medal 10-lecia Polski Ludowej, 17.01.1955r.	Z ostatnich lat pracy w Lecznicy Rządowej