Centralne Archiwum Pielęgniarstwa Polskiego im. Barbary Purtak przy Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego

ul. Al. Reymona 8/12

01-842 Warszawa

Wstęp do inwentarza zespołu:

Medyczne  Studium Zawodowe Nr 1 im. Pielęgniarek Warszawy.

Patronki szkoły

1913-2013

Nr zespołu:

A-II/2.2

I. Charakterystyka twórcy zespołu:

Medyczne Studium Zawodowe Nr 1 im. Pielęgniarek Warszawy swoją historią sięga do 1939 roku, kiedy to przekształcono półroczne państwowe kursy pielęgniarskie w dwuletnią Szkołę Pielęgniarstwa przy Szpitalu Przemienienia Pańskiego na warszawskiej Pradze, której dyrektorką była szarytka, siostra Wanda Żurawska. W roku 1945 szkoła przyjęła oficjalną nazwę: Miejska Szkoła Pielęgniarstwa przy Szpitalu Przemienienia Pańskiego, a w 1949 roku zmieniono nazwę na Państwową Szkołę Pielęgniarstwa Nr 1, której dyrektorką została Irena Nieliwódzka. W 1964 roku szkołę przeniesiono ze Szpitala Przemienienia Pańskiego do nowej siedziby przy ul. Parkowej 23 – do budynku, który w latach dwudziestych był siedzibą Prezydenta Rzeczypospolitej Gabriela Narutowicza. W 1971 roku nastąpiła zmiana nazwy na Medyczne Studium Zawodowe Nr 1 w Warszawie. 16 stycznia 1979 roku szkołę odznaczono Medalem Edukacji Narodowej i nadano imię Pielęgniarek Warszawy. Idea nazwy szkoły „Imienia Pielęgniarek Warszawy” powstała z chęci uczczenia pamięci i ocalenia od zapomnienia sylwetek warszawskich pielęgniarek, które swoją pracą i życiem dały przykład rzetelnego i ofiarnego wypełniania obowiązków zawodowych oraz prawdziwie patriotycznych postaw. Do Złotej Księgi Patronek szkoły wpisano 37 zasłużonych pielęgniarek.

II. Dzieje kolekcji

Kolekcja tematyczna Patronki szkoły Medycznego Studium Zawodowego Nr 1 im. Pielęgniarek Warszawy (MSZ), została utworzona w archiwum tejże szkoły. Materiały archiwalne były gromadzone przez nauczycieli, członków Komisji Historycznej MSZ. Znaczną część archiwaliów pozyskiwano w drodze poszukiwań dzięki uprzejmości rodzin zasłużonych pielęgniarek – patronek szkoły. Wiele osób przekazało cenne dokumenty, drobne muzealia (kolekcja odznaczeń i medali). Pisano wspomnienia, opracowywano biografie zasłużonych pielęgniarek. W 2001 roku w wyniku likwidacji szkoły, Komisja  Historyczna MSZ przekazała swoje zbiory do Archiwum Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego.

Przyjęte materiały posiadały środek ewidencyjny w postaci protokołu zdawczo-odbiorczego sporządzonego 13 sierpnia 2001 roku. Przyjęte materiały nie posiadały sygnatur.

Kolekcja Patronek Szkoły była w znacznej części opracowana. Materiał archiwalny został umieszczony w 37 albumach. Zespołowi nadano alfabetyczno-rzeczowy układ akt, a dokumenty były wklejane do albumów bez zachowania ścisłej chronologii. Po wstępnej inwentaryzacji kolekcja obejmuje 37 j.a., co stanowi 1,4 mb.

III. Charakterystyka archiwalna zespołu:

Tytuł kolekcji/zespołu: Patronki szkoły Medycznego Studium Zawodowego Nr 1 im. Pielęgniarek Warszawy

Granice chronologiczne: 1913-2013

Granice terytorialne: Polska, Rosja, Niemcy

Rozmiar: Po uporządkowaniu nie uległ zmianie i wynosi 37 j.a.; co stanowi 1,4 mb.

IV. Zawartość zespołu

Kolekcja tematyczna Patronki szkoły Medycznego Studium Zawodowego Nr 1 im. Pielęgniarek Warszawy ukazuje sylwetki zasłużonych warszawskich pielęgniarek, ich dorobek zawodowy, działalność, wybitne dokonania.

1. I. Materiały biograficzne poszczególnych warszawskich pielęgniarek

W teczce o sygn. A-II/2.2.2 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Haliny Antonowicz. Są to głównie zaświadczenia o pracy (umowa o pracę, zaświadczenia o pracy, decyzje o przeniesieniu na inne stanowiska, wnioski o przyznanie premii), fotografie z lat 1919-20, 1935 i 1938, życiorys Haliny Antonowicz, dyplom nadania Brązowego Medalu za Długoletnią Służbę, a także archiwalia z II wojny światowej: zwolnienie z Pawiaka, wezwanie na Gestapo.

W teczce o sygn. A-II/2.2.3 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Zofii Bagińskiej. Są to między innymi zaświadczenia o pracy (zaświadczenia o stażu pracy, o delegacji do Danii, kwestionariusz osobowy), indeks Studium Nauczycielskiego, potwierdzenie pobytu w obozie koncentracyjnym Ravensbrück, fotografie z lat 60. i 70., życiorys i wspomnienia Zofii Bagińskiej.

W teczce o sygn. A-II/2.2.5 znajdują się dokumenty biograficzne Marii Berka (życiorys) oraz fotografie z lat 1921-23 dotyczące okresu nauki w Warszawskiej Szkole Pielęgniarstwa.

W teczce o sygn. A-II/2.2.9 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Jadwigi Dąbrowskiej-Belońskiej. Są to między innymi archiwalia z II wojny światowej i czasów powojennych (zaświadczenie o aresztowaniu przez Niemców, listy do ojca z obozu koncentracyjnego, opaska więzienna, zaświadczenie o pobycie w obozie koncentracyjnym, zaproszenia dla byłych więźniów politycznych, oświadczenia świadków o pobycie w obozie); dokumentacja związana z działalnością zawodową Jadwigi Dąbrowskiej-Belońskiej (zaświadczenia i umowy o pracę); materiały biograficzne (legitymacje, dyplomy i podziękowania) oraz fotografie z lat 1939 i 1958.

W teczce o sygn. A-II/2.2.10 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Janiny Dutkiewicz. Są to przede wszystkim archiwalia z początku 20w., a wśród nich zaświadczenia o odznaczeniu Złotym Medalem na Wstędze św. Anny – 1915r. oraz przyznanie Srebrnej Wstęgi Medalu Włodzimierza za troskę w służbie – 1916r., świadectwa (kursy handlowe – 1913r.), certyfikat z kursu j. angielskiego, fotografie z lat 1915–19, życiorys, dyplomy i odznaczenia, podziękowania i specjalne pochwały, dokumentacja związana z pracą zawodową Janiny Dutkiewicz (mianowanie, zaświadczenie o pracy, oceny kwalifikacyjne, opinie, prawo wykonywania praktyki pielęgniarskiej).

W teczce o sygn. A-II/2.2.11 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Petroneli Dziemian. Są to archiwalia dotyczące pracy zawodowej (zaświadczenia o pracy, aneksy do umów o pracę, mianowanie na nauczyciela zawodu, zaświadczenia o ukończeniu szkoły pielęgniarstwa, zaświadczenie o pracy w Radzie Głównej Opiekuńczej), materiały związane z działalnością społeczną (Radna w miejskiej Radzie Narodowej w Skolimowie), Apel Poległych – autorstwa Petroneli Dziemian z okazji 40 rocznicy Powstania Warszawskiego, fotografie z lat 30, 1968 i 1991, dokumentacja dotycząca Fundacji im. Lusi Dziemian, nekrologi, akt zgonu.

W teczce o sygn. A-II/2.2.12 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Barbary Glińskiej. Dokumentacja zawiera życiorys, korespondencję i opracowanie nt. organizacji i działalności Sanitariatu Kedywu w okresie VI.1943 - 1.VIII.1944.

W teczce o sygn. A-II/2.2.15 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Heleny Jarzębowskiej. Są to wspomnienia o Helenie Jarzębowskiej i jej biografia; korespondencja w sprawie pozyskiwania archiwaliów o  Helenie Jarzębowskiej, m.in. od prof. Józefa Bogusza oraz podziękowania.

W teczce o sygn. A-II/2.2.17 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej osobiste Aleksandry Kobylińskiej. Są to biografia i artykuł o Aleksandrze Kobylińskiej oraz fotografie: jedna dotycząca pracy w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie z 1939r., druga – przedstawiająca grono Absolwentek Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa z 1941 r.

W teczce o sygn. A-II/2.2.19 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Urszuli Kulczyckiej. Są to głównie zaświadczenia o pracy, dyplomy
i świadectwa (w tym świadectwo autorskie o dokonaniu wzoru użytkowego pt. Statyw szpitalny do zawieszania butelek z płynami do kroplowego przetaczania), podziękowania, życiorys oraz fotografie.

W teczce o sygn. A-II/2.2.20 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej  Genowefy Kułakowskiej. Są to głównie zaświadczenia i opinie o pracy, materiały dotyczące działalności w ruchu oporu w czasie II wojny światowej i o pełnieniu czynnej służby wojskowej, życiorys Genowefy Kułakowskiej i jej wspomnienia z okresu II wojny światowej, oświadczenia (m.in. doc. Olgierda Buraczewskiego) o działalności konspiracyjnej Genowefy Kułakowskiej, odcinki renty z 1978 roku, a także polisy ubezpieczeniowe z 1972 i 1976 roku, akt zgonu i nekrolog.

W teczce o sygn. A-II/2.2.21 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Stanisławy Kwaskowskiej. Są to pamiętniki Stanisławy Kwaskowskiej dotyczące Baonu Zośka, raport z rozprawy doktorskiej Zbigniewa Jaśniewicza pt. Działalność Kierownictwa Sanitariatu "Kedywu", artykuł pt. Żołnierze Boga i Ojczyzny - Powstańcy Warszawscy, a także życiorys, karta legitymacyjna dla sióstr i zaświadczenie o nadaniu Medalu Pamiątkowego.

W teczce o sygn. A-II/2.2.22 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Wandy Lankajtes, w tym legitymacje i fotografie z Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa – lata 40.

W teczce o sygn. A-II/2.2.24 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Marii Minczewskiej. Są to głównie archiwalia dotyczące pracy pedagogicznej (przebieg pracy zawodowej, mianowanie na Dyrektora Studium Nauczycielskiego Średnich Szkół Medycznych, kwestionariusz osobowy, świadectwo pracy, powołanie na stanowisko Dyrektora Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Średnich Kadr Medycznych, a także na Profesora Szkoły Średniej) oraz działalności wojskowej (mianowanie na stopień porucznika i kapitana, zezwolenie, skierowanie, wezwanie, orzeczenie lekarskie o zdolności do służby wojskowej), dokumenty dotyczące kształcenia Marii Minczewskiej, dyplomy, podziękowania, życzenia i gratulacje. W zbiorach znajdują się nuty miniaturowe z lat 30.

W teczce o sygn. A-II/2.2.28 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Kleopatry Pawłowskiej. Jest to życiorys, podanie o pracę i artykuł pt. Pamięć tamtych dni poświęcony Kleopatrze Pawłowskiej.

W teczce o sygn. A-II/2.2.29 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Janiny Rau–Olejniczakowskiej. Są to głównie: zaświadczenia
(o kształceniu, przebieg pracy zawodowej, o przynależności do rezerwy PCK z 1939r.), dyplomy i legitymacje, mianowanie na kierownika Centralnego Ośrodka Sanitarnego PCK Okręgu Warszawskiego, dowód osobisty, podziękowania, artykuły i korespondencja, a także fotografie z pracy w szkole w latach 60.

W teczce o sygn. A-II/2.2.30 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej  Romany Siwickiej–Bielobradek. Dokumentacja zawiera autobiografię i maszynopis życiorysu napisany przez męża, dr Stanisława Bielobradka, poświadczenie przynależności do Harcerstwa Polskiego z 1933 roku, podziękowania i kolekcję fotografii z lat 30.-60. XXw.

W teczce o sygn. A-II/2.2.32 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Anny Strońskiej–Jodłowskiej. Są to głównie zaświadczenia o pracy, dyplom ukończenia szkoły PCK, legitymacje członkowskie, a także materiały dotyczące II wojny światowej (gryps, zaświadczenie z Międzynarodowego Czerwonego Krzyża dotyczące uwięzienia w obozie Ravensbrück). Ponadto w kolekcji znajduje się proporzec Liceum Medycznego im. Anny Jodłowskiej w Świnoujściu.

W teczce o sygn. A-II/2.2.36 znajdują się dokumenty biograficzne i materiały działalności zawodowej Zofii Żołędziowskiej. Są to między innymi: akta dotyczące pracy zawodowej  (wypowiedzenie pracy, zwolnienia z pracy, świadectwa pracy, opinie, a także dotyczące kształcenia (zaświadczenia o odbyciu kursu wakacyjnego, metodyczno-pedagogicznego, z ukończenia kursu na Instruktorkę drużyny ratowniczej PCK). W dokumentacji znajdują się cenne fotografie z lat 20. i 30. przedstawiające rozwijające się pielęgniarstwo przemysłowe (żłobki, kuchnie mleczne), a także unikatowe dokumenty takie jak: świadectwo lekarskie o przydatności fizycznej do zawodu nauczyciela, poświadczenie obywatelstwa z 1924 roku. Kolekcja zawiera również dyplomy, legitymacje, podziękowania i odznaczenia (odznaka Przyjaciel Dziecka).

Bibliografia:

Pochylone nad człowiekiem. Z dziejów Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa 1921-1945, Stowarzyszenie Redaktorów, Warszawa 1994

Schemat układu inwentarza

1. Materiały biograficzne poszczególnych – sygn. 1-19

INWENTARZ