ZOFIA MUSZKOWA z domu Grafczyńska 1921-2005

Ukończone szkoły:

Państwowe Gimnazjum (z kursami PCK) im. Emilii Plater.

Egzamin maturalny zdała w 1939 roku.

Szkoła Pielęgniarstwa PCK w Warszawie przy ul. Smolnej (kurs XXI). 1941-1943

Studia medyczne na Tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich – 3 lata (pierwszy rok 1943 i kolejne 2 lata 1947-1948)

Praca społeczna i zasługi:

Wybuch wojny zastał  ją w Warszawie. Od października 1939 udzielała pomocy rannym w zorganizowanym we własnym domu punkcie sanitarny. Dom został zbombardowany, a Zofia przeniosła swą działalność do budynku Ministerstwa Komunikacji na ul. Chałubińskiego, gdzie jej ojciec pełnił funkcję komendanta Ligi Obrony Kraju. Od 1942 roku działała w organizacji podziemnej Konfederacja Narodu w dziale służby zdrowia. Prowadziła zajęcia praktyczne udzielania pierwszej pomocy. W tym też czasie udzielała pomocy medycznej członkom Armii Krajowej ukrywającym się. Organizowała zbiórki leków i materiałów opatrunkowych. Przed wybuchem powstania otrzymała przydział do zgrupowania Radosław, batalion ,,Miotła,, - jako komendantka I drużyny sanitarnej uczestniczącej w obronie Woli. Opiekowała się chorymi na czerwonkę. Dla nich zorganizowała punkt sanitarny oraz izolatkę. Punkt ten został zbombardowany a Zofia dwukrotnie ranna, została przeniesiona do opieki nad rannymi i chorymi zarówno żołnierzami jak i ludnością cywilną na ul. Miodową. Ze Starego Miasto kanałami przedostała się do Śródmieścia, następnie na Czerniaków i ponownie do Śródmieścia. Organizowała transport, osobiście przeprowadzała rannych i przenosiła drobny sprzęt medyczny do szpitali wojskowych. Ostatnim miejscem jej działalności, aż do upadku Powstania, był szpital powstańczy przy ul. Wspólnej. Po kapitulacji Warszawy podjęła społecznie pracę w PCK w dziale poszukiwania rodzin.

W 1944 roku została wywieziona przez Niemców do Stalagu IV B - Zeithain w pobliżu Miśni. Pracowała tam w oddziale chirurgii kostnej. Dzięki znajomości języków obcych została przeniesiona do szpitala dla jeńców włoskich, chorych na gruźlicę. W szpitalu tym przebywali chorzy znajdujący się w bardzo ciężkim stanie. Praca pielęgniarska była tu bardzo trudna. Brakowało personelu pielęgniarskiego i pomocniczego. Zofia Grabczyńska wykazała się ogromną pomysłowością i zdolnościami organizacyjnymi. Wprowadziła szkolenia dla pacjentów ozdrowieńców, ochotników chcących wykonywać proste czynności pielęgnacyjne przy bardziej chorych jeńcach. Działania te znacznie poprawiły opiekę.

W 1945 roku powróciła do Polski. Po krótkim pobycie w Poznaniu powróciła do Warszawy. Od 1950 współpracowała z Ministerstwem Komunikacji. Zorganizowała ambulatorium LOT przy lotnisku na Okęciu i  podjęła w nim pracę. W 1952 roku została zatrudniona w Centralnym Zarządzie Kolejowej Służby Zdrowia na stanowisku inspektora ds. pielęgniarstwa, pozostała tam do emerytury. Była pomysłodawczynią i współorganizatorką Kolejowej Szkoły Pielęgniarstwa w Poznaniu.

Zofia Muszkowa była jedną z inicjatorek powstania Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego i jego przewodniczącą w latach 1976 - 1983. Z ramienia ZG PTP była członkiem Głównej Komisji Weryfikacyjnej przy Ministerstwie Zdrowia.

Za swoją działalność została wyróżniona wieloma odznaczeniami w tym najwyższym, międzynarodowym odznaczeniem pielęgniarskim: Medalem im. Florence Nightingale 1969r.

Zobacz w: Organizacje pielęgniarskie. Przewodniczące ZG PTP

artykuł z Życia Warszawy z  11.06.1969 r.	artykuł z Przyjaciółki nr 31  z  3.08.1969 r.	artykuł z Życia Warszawy z 1969 r.