Anna Rydlówna - Dokumenty

Anna Rydlówna (1884-1969)

Anna Rydlówna urodziła się  30 października  1884r w Krakowie  w rodzinie inteligenckiej. Jej ojciec - Ludwik Rydel  był profesorem okulistyki i rektorem  Uniwersytetu Jagiellońskiego. (UJ) Anna naukę w zakresie szkoły podstawowej i średniej  odbywała w domu. Uczyła się także języków obcych  angielskiego, niemieckiego i francuskiego co okazało się wielce przydatne w jej dalszej pracy. W okresie młodzieńczym uczęszczała na Kurs dla Kobiet i Szkoły Domowej Pracy w Kuźnicach. Po jego ukończeniu postanowiła zająć się pracą społeczną. Wybór padł na Świeckie Stowarzyszenie Pan Ekonomek św. Wincentego a' Paulo zajmującego się opieką nad ubogimi chorymi. Przez rok pracowała tam jako ochotniczka, a w 1909r została jego członkiem. Liczba potrzebujących opieki wzrastała z każdym rokiem, stało się to impulsem do  starań o  uzyskanie zgody na  otwarcie szkoły pielęgniarstwa. Do tych działań należało rzekonać profesorów UJ i pozyskać ich poparcie. Status społeczny A. Rydlówny i zaufanie jakie zdobyła zarówno w opiece nad chorymi jak i w poszukiwaniu funduszy na urządzenie ambulatorium i oddziału szpitalnego, pomógł jej w uzyskaniu akceptacji.

W czerwcu 1911r. rozpoczęła pracę pierwsza, świecka, nowoczesna  szkoła pielęgniarstwa, oparta na wzorach niemieckich, o dwuletnim okresie nauczania. Słuchaczki obowiązywało  mieszkanie w internacie szkolnym. Na pierwszy kurs zapisała się A. Rydlówna, M. Epstein i M. Wiszniewska, które wspólnie działały  w Stowarzyszeniu Pań Ekonomek. W1913r ukończyły naukę, złożyły egzamin końcowy i A. Rydlówna  już jako pielęgniarka podjęła pracę instruktorki  prowadząc zajęcia min. z etyki i historii pielęgniarstwa.

Wybuch pierwszej wojny światowej przerwał pracę szkoły. Wszystkie pracujące w niej pielęgniarki rozpoczęły szkolenie ochotniczek do opieki nad rannymi, a następnie do pracy w szpitalach zakaźnych ze względu na panującą epidemię. Wyszkolono ponad 400 osób. Rydlówna  brała udział w organizowaniu szpitali epidemicznych, a następnie  podjęła pracę w szpitalu wojskowym.

W czerwcu 1916r udało się wznowić pracę szkoły ale na stosunkowo krótki okres czasu tj. do 1921r.Trudne warunki finansowe  uniemożliwiły działalność, aż do grudnia 1925r. W międzyczasie dzięki staraniom M. Epstein i A. Rydlówny uzyskano pomoc finansową  z Fundacji Rockefellera ,która ufundowała szereg zagranicznych stypendiów dla nauczycielek celem poznania organizacji szkól pielęgniarstwa i wykorzystania  nowych doświadczeń w rodzimych warunkach.

Rydlówna przez cały czas pracy w szkole, zarówno gdy była instruktorką jak i gdy pełniła obowiązki dyrektorki (od 1930r) pracowała nad doskonaleniem pracy dydaktycznej, organizacją nauki jak i działalności wychowawczej.

• Przygotowywała programy nauczania do nowopowstających dziedzin pielęgniarstwa.
• Napisała skrypt z dziejów zawodu pielęgniarskiego w Polsce.
• Zainicjowała powstanie Stowarzyszenia Absolwentek Szkoły i pełniła w nim funkcję przewodniczącej.
• Brała aktywny udział w działalności Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Zawodowych.

W 1938r za zasługi w pracy nauczycielki i dyrektorki  została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi. W 1939r  wybuch drugiej wojny światowej znów przerwał pracę szkoły. Niemcy zajęli budynek. Dyrektorce udało się uratować cenniejsze rzeczy oddając je na przechowanie zaufanym osobom. Rydlówna przez cały okres okupacji utrzymywała się z prac dorywczych. W 1943r na propozycję władz Armii Krajowej zorganizowała w Krakowie pomoc sanitarną dla planowanych akcji zbrojnych podziemia przeciw Niemcom. Została zaprzysiężona  jako członek AK. Po zakończeniu działań wojennych na terenie Krakowa  Rydlówna rozpoczęła prace przygotowawcze do kolejnego otwarcia szkoły co nastąpiło w marcu 1945r. Nadal pełniła funkcję dyrektorki aż do 1950r kiedy to Ministerstwo Zdrowia przejęło pod swój nadzór szkoły pielęgniarstwa. Wszyscy pracownicy otrzymali wymówienia. Z  A. Rydlówną nie podpisano dalszej umowy uzasadniając to katolickim charakterem prowadzonej dotąd szkoły i prawdopodobnie patryjotyczną postawą z okresu okupacji niemieckiej. W tej sytuacji  podjęła pracę rejestratorki w Centralnej Wojewódzkiej Przychodni Wenerologicznej (CWPW).Bezprawnie, przez kilka lat, nie chciano uznać jej kwalifikacji pielęgniarskich. Dopiero po zmianach politycznych jakie nastąpiły w 1956r  uzyskała prawo wykonywania zawodu i  mogła podjąć pracę na stanowisku przełożonej CWPW. W 1961r A. Rydlówna przeszła na emeryturę. W  1956 roku  została odznaczona przez Radę Państwa Orderem Sztandaru Pracy pierwszej klasy. Poza tym jej zasługi docenione zostały przez Międzynarodową Organizację Czerwonego Krzyża, która 1949r przyznała jej najwyższe międzynarodowe odznaczenie - Medal Florence Nightingale, za wybitne zasługi, odwagę i poświęcenie w niesieniu pomocy rannym. Zmarła w 1969 w Krakowie.

Opracowała Barbara Dobrowolska

Rękopis – Systemy szkolenia: angielski, francuski

Rękopisy – prof. Karola Estreichera (Giedrojć, Zapiski do dziejów medycyny 1908,  Aweryh Michał…Memoriał potomności)

Zawiadomienie – Stefania Piechówna 26.08.1936r., na drugiej stronie rękopis – O.Jan		Zaświadczenie o odbyciu przez Annę Rydlówną  kursu samarytańskiego w ambulatorium przez 8 m-cy; Kraków dn. 12.V.1910r. Pieczątka: Sekcya Panien Ekonomek; Opatrunki dla Ubogich Chorych

Dokumenty Anny Rydlównej dotyczące odbywania praktyk w szpitalu św. Łazarza w Krakowie

Monografia Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Higienistek w Krakowie, ul. Kopernika 25

	Odznaczenie Anny Rydlównej Medalem F. Nightingale – 1949r.	Iła Rosa McDonnel z Anną Rydlówną

Powrót: Galeria medalistek - Anna Rydlówna