MARIANNA FOKS 1919-2009

Odznaczenia:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 - 1989 r.
  • Tytuł Honorowy „Zasłużony dla Zdrowia Narodu" 1987r.
  • Odznaka ,,Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia"
  • Odznaka Honorowa PCK II stopnia
  • Odznaka ,,Za Zasługi dla Województwa Skierniewickiego" 1983r.
  • Medal im. Florence Nightingale 2001r.

Ukończona szkoła:

Kurs PCK (1946)

Dyplom Pielęgniarki nadany przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej 1952.

Praca społeczna i zasługi:

Marianna Foks urodziła się 26 września 1919 roku w Makowie w powiecie skierniewickim w ubogiej rodzinie robotniczej. Miała ośmioro rodzeństwa. Dzieciństwo spędziła w Makowie, tam też uczęszczała do szkoły podstawowej.

W roku 1935 matka Marianny zachorowała i została skierowana do szpitala w Skierniewicach, to tu zafascynowała ją praca pielęgniarska. Odwiedzając matkę nie pozostawała obojętna na potrzeby innych chorych, z wielkim oddaniem służyła im pomocą w wykonywaniu prostych zabiegów pielęgnacyjno-higienicznych. Jej troska, zaangażowanie w opiekę nad chorymi zostały zauważone przez pielęgniarki - siostry zakonne pracujące w tym szpitalu. Otrzymała propozycję pracy. Miała wówczas zaledwie 16 lat i otwierała się przed nią możliwość bycia w szpitalu z ulubionymi chorymi jak również zarabianie choćby niewielkich pieniędzy, które w istniejącej sytuacji materialnej rodziny, nie były bez znaczenia. Propozycję tę przyjęła. Młodociany wiek i brak jakichkolwiek kwalifikacji determinował zakres czynności, które mogła wykonywać. W śród powierzonych jej zadań znalazły się jedynie proste prace gospodarcze, pomocnicze i higieniczne przy chorych. Pokochała pracę z chorymi i ten szpital. Spędziła w nim całe życie zawodowe aż do przejścia na emeryturę.

W chwili wybuchu wojny w 1939 roku szpital borykał się z wieloma problemami. Gwałtowny wzrost liczby chorych i rannych przekraczał możliwości świadczenia opieki przez istniejący personel, brakowało leków, materiałów opatrunkowych, wody i wyżywienia. Konieczność poprawy sytuacji wymuszała wykorzystanie wszelkich umiejętności personelu. Pani Mariannie zostały powierzone obowiązki pielęgniarki na sali operacyjnej septycznej i sali opatrunkowej.

Okres okupacji to nie tylko praca w szpitalu ale również działalność konspiracyjną wynikająca z przynależności do Armii Krajowej, Praca konspiracyjna polegała na ukrywaniu rannych żołnierz przed niemieckimi żandarmami, ratowanie im życia poprzez pozorowanie śmierci i wywożenie ich do prosektorium. Organizowała także dalszą ucieczkę rannym żołnierzom, zaopatrując ich w odzież i przekazując do dalszych punktów kontaktowych. Szkoliła sanitariuszki, brała udział w akcjach partyzanckich. Oddziałom leśnym AK dostarczała materiały opatrunkowe i narzędzia chirurgiczne. Po zakończeniu wojny nadal pracowała w szpitalu skierniewickim jako pielęgniarka zabiegowa w oddziale chirurgii. Dbała o własny rozwój i podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych. W roku 1946 ukończyła kurs PCK uzyskując świadectwo siostry PCK. Dyplom pielęgniarki oraz prawo wykonywania zawodu pielęgniarki dyplomowanej uzyskała szóstego grudnia 1952.W szpitalu skierniewickim przepracowała 55 lat..Przeszła na emeryturę 31 lipca.1990 w wieku 71 lat.

Była żoną kolejarza i matką dwóch córek. Zmarła w roku 2009 w wieku 90 lat.

W 2001 roku za odwagę i narażanie własnego życia w służbie chorym, uratowanie wielu żołnierzy przed niewolą lub śmiercią podczas okupacji, została uhonorowana najwyższym odznaczeniem pielęgniarskim - Medalem im. Florence Nightingale.

 

W Makowie jest uznaną i szanowaną bohaterką , powodem do dumy dla mieszkańców gminy i uczniów lokalnego gimnazjum. Z inicjatywy młodzieży i dzięki wsparciu samorządu gminnego pamięć o Mariannie Foks zostanie uwieczniona na tablicy, której odsłonięcie jest zaplanowane na początek września 2017.

 

 

 

Opracowała:  Grażyna Wysiadecka

Źródła:  1. zasoby CAPP

 

Kennkarta Książeczka wojskowa
Dyplom z okazji Dnia Pracownika Służby Zdrowia, 1971 r.
Legitymacja Odznaki "za zasługi dla województwa skierniewickiego" 1983 r.
Legitymacja ZBoWiD
Odpis legitymacji ZBoWiD

 

Dyplom z okazji Dnia Pracownika Służby Zdrowia, 1984 r. Podziękowania za wzorową pracę  w Służbie Zdrowia 1987  r.
Nadanie honorowego tytułu "Zasłużony dla Zdrowia Narodu" 1987 r.
Legitymacja odznaczenia - Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 r. -1989 r.
Decyzja o nadaniu uprawnień kombatanta 1993 r.

 

Honorowe wyróżnienie im dr. Stanisława Rybickiego - 1994 r.
Dyplom za długoletnią pracę od Zarządu Koła  PTP w Skierniewicach
Nadanie tytułu Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny - 2001 r.
Mianowanie na stopień podporucznika Wojska Polskiego - 2001 r.
List gratulacyjny od Prezes Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych, Iwony Tułodzieckiej - 2001 r.