MARIANNA FOKS 1919-2009
Odznaczenia:
|
Ukończona szkoła:
Kurs PCK (1946)
Dyplom Pielęgniarki nadany przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej 1952.
Praca społeczna i zasługi:
Marianna Foks urodziła się 26 września 1919 roku w Makowie w powiecie skierniewickim w ubogiej rodzinie robotniczej. Miała ośmioro rodzeństwa. Dzieciństwo spędziła w Makowie, tam też uczęszczała do szkoły podstawowej.
W roku 1935 matka Marianny zachorowała i została skierowana do szpitala w Skierniewicach, to tu zafascynowała ją praca pielęgniarska. Odwiedzając matkę nie pozostawała obojętna na potrzeby innych chorych, z wielkim oddaniem służyła im pomocą w wykonywaniu prostych zabiegów pielęgnacyjno-higienicznych. Jej troska, zaangażowanie w opiekę nad chorymi zostały zauważone przez pielęgniarki - siostry zakonne pracujące w tym szpitalu. Otrzymała propozycję pracy. Miała wówczas zaledwie 16 lat i otwierała się przed nią możliwość bycia w szpitalu z ulubionymi chorymi jak również zarabianie choćby niewielkich pieniędzy, które w istniejącej sytuacji materialnej rodziny, nie były bez znaczenia. Propozycję tę przyjęła. Młodociany wiek i brak jakichkolwiek kwalifikacji determinował zakres czynności, które mogła wykonywać. W śród powierzonych jej zadań znalazły się jedynie proste prace gospodarcze, pomocnicze i higieniczne przy chorych. Pokochała pracę z chorymi i ten szpital. Spędziła w nim całe życie zawodowe aż do przejścia na emeryturę.
W chwili wybuchu wojny w 1939 roku szpital borykał się z wieloma problemami. Gwałtowny wzrost liczby chorych i rannych przekraczał możliwości świadczenia opieki przez istniejący personel, brakowało leków, materiałów opatrunkowych, wody i wyżywienia. Konieczność poprawy sytuacji wymuszała wykorzystanie wszelkich umiejętności personelu. Pani Mariannie zostały powierzone obowiązki pielęgniarki na sali operacyjnej septycznej i sali opatrunkowej.
Okres okupacji to nie tylko praca w szpitalu ale również działalność konspiracyjną wynikająca z przynależności do Armii Krajowej, Praca konspiracyjna polegała na ukrywaniu rannych żołnierz przed niemieckimi żandarmami, ratowanie im życia poprzez pozorowanie śmierci i wywożenie ich do prosektorium. Organizowała także dalszą ucieczkę rannym żołnierzom, zaopatrując ich w odzież i przekazując do dalszych punktów kontaktowych. Szkoliła sanitariuszki, brała udział w akcjach partyzanckich. Oddziałom leśnym AK dostarczała materiały opatrunkowe i narzędzia chirurgiczne. Po zakończeniu wojny nadal pracowała w szpitalu skierniewickim jako pielęgniarka zabiegowa w oddziale chirurgii. Dbała o własny rozwój i podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych. W roku 1946 ukończyła kurs PCK uzyskując świadectwo siostry PCK. Dyplom pielęgniarki oraz prawo wykonywania zawodu pielęgniarki dyplomowanej uzyskała szóstego grudnia 1952.W szpitalu skierniewickim przepracowała 55 lat..Przeszła na emeryturę 31 lipca.1990 w wieku 71 lat.
Była żoną kolejarza i matką dwóch córek. Zmarła w roku 2009 w wieku 90 lat.
W 2001 roku za odwagę i narażanie własnego życia w służbie chorym, uratowanie wielu żołnierzy przed niewolą lub śmiercią podczas okupacji, została uhonorowana najwyższym odznaczeniem pielęgniarskim - Medalem im. Florence Nightingale.
W Makowie jest uznaną i szanowaną bohaterką , powodem do dumy dla mieszkańców gminy i uczniów lokalnego gimnazjum. Z inicjatywy młodzieży i dzięki wsparciu samorządu gminnego pamięć o Mariannie Foks zostanie uwieczniona na tablicy, której odsłonięcie jest zaplanowane na początek września 2017.
Opracowała: Grażyna Wysiadecka
Źródła: 1. zasoby CAPP