BARBARA WANDA PESZKE 1886-1963

Urodziła się 24 czerwca 1886 r. w Warszawie. Rodzicami byli Józef Emilian Peszke i Zofia z Zachertów Peszke. Ojciec Barbary Wandy był lekarzem, historykiem medycyny, literatem i malarzem miniaturzystą. Był autorem licznych artykułów z zakresu medycyny teoretycznej, historii medycyny, polskiego słownictwa medycznego oraz dziejów cywilizacji i obyczajów. Rodzina Peszke posiadała troje dzieci w tym Barbarę Wandę i Ignacego Emila. Ignacy Peszke zapisał się w historii jako dziennikarz, literat, pedagog – historyk i współpracownik Wielkiej Encyklopedii Powszechnej Ilustrowanej
Barbara Wanda Peszke wykształcenie podstawowe uzyskała ucząc się w prywatnej Szkole Sokorskiej w Warszawie. W czasie I Wojny Światowej zdobyła pierwsze szlify pielęgniarskie kończąc kurs sanitarny organizowany przez Polski Komitet Pomocy Sanitarnej w Warszawie. Państwowy egzamin z pielęgniarstwa zdała w 1937 r. w Warszawie.
W okresie od 1 stycznia 1919 r. do 1 kwietnia 1922 r. pracowała w Szpitalu Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie, gdzie pełniła funkcję pielęgniarki oddziałowej. Przez rok tj. od 1 maja 1922 do 30 kwietnia 1923 pracowała w Sanatorium Przeciwgruźliczym w Smukale koło Bydgoszczy. Po tym roku pracy wróciła do Warszawy i od 1 maja 1923 roku podjęła pracę pielęgniarki w Szpitalu Ujazdowskim. Był to największy i najstarszy szpital wojskowy w Warszawie . Mieścił się w Zamku Ujazdowskim oraz w pawilonach na otaczającym go terenie.
W okresie II Wojny Światowej szpital ten niósł pomoc medyczną obrońcom Warszawy, a po jej kapitulacji w okresie okupacji miał stały kontakt z Polskim Państwem Podziemnym pomagając osobom ukrywającym się i ludności żydowskiej.  W okresie Powstania Warszawskiego w szpitalu udzielano pomocy rannym powstańcom.

B.W. Peszke podczas kampanii wrześniowej 1939 r., jak również podczas Powstania Warszawskiego 1944 r. dawała wielokrotnie dowody wielkiej ofiarności i poświęcenia w niesieniu pomocy rannym , chorym i wszystkim potrzebującym.
Po kapitulacji Powstania szpital pod znakami PCK ewakuowano początkowo do Milanówka a następnie do Krakowa. Barbara Wanda dzieliła los ze wszystkimi chorymi i całym personelem szpitala. W styczniu 1945 roku Szpital Ujazdowski został rozwiązany, a B. W. Peszke wróciła do Warszawy .i do Milanówka, gdzie jako przełożona pielęgniarek pracowała w tamtejszym szpitalu Polskiego Czerwonego Krzyża w okresie od 1 maja 1945 r. do 1 czerwca 1946 r.
W czerwcu 1946 roku zostaje przez Ministerstwo Zdrowia oddelegowana do Bukowca k. Kowar, gdzie postawiono jej zadanie zorganizowania pracy pielęgniarskiej w Zakładach Leczenia Gruźlicy, które stanowiły wówczas, obok Zakopanego, główną bazę leczenia gruźlicy i chorób płuc w Polsce. Bukowiec był czynnym zakładem torakochirurgicznym, a obok było położone Sanatorium Przeciwgruźlicze „Wysoka Łąka”. B.W. Peszke pełni funkcję przełożonej pielęgniarek w sanatorium. Do pracy przyjmuje młode dziewczęta w większości wracające z przymusowych robót i osiedlające się wraz z rodzinami w okolicy Kowar. Aby przysposobić te młode osoby do pracy pielęgniarskiej organizuje kursy pielęgniarskie, które pozwalają zdobyć wiedzę i zawód oraz umiejętność pracy z chorymi. Barbara Wanda dała trwałe podstawy organizacji pracy pielęgniarskiej i opieki medycznej w istniejących do dziś zakładach leczenia gruźlicy i chorób płuc.
Była pionierką organizacji i szkolenia pielęgniarskiego na ziemi jeleniogórskiej, wniosła swój znaczny wkład w organizację opieki medycznej oraz walkę z epidemią gruźlicy w kraju w najtrudniejszym powojennym okresie. Dzięki swoim zdolnościom organizacyjnym, w najcięższych warunkach potrafiła ratować zdrowie i wiele istnień ludzkich od niechybnej śmierci. Była wspaniałą wychowawczynią młodych pielęgniarek.
Odeszła na emeryturę w 1958 roku wieku 72 lat po 53 latach pracy pielęgniarskiej. Przeniosła się ponownie do Warszawy i tutaj zmarła 15 marca 1963 r.
Została pochowana na Cmentarzu Ewangelicko – Augsburskim - aleja 65, rząd 1, nr grobu 85.

Opracowała  Grażyna Wysiadecka

Źródła:
1.Zasoby CAPP
2.Zdzisław Abramek „Pielęgniarki Polskiego Czerwonego Krzyża wyróżnione Medalem Florencji Nightingale” wyd. Polski Czerwony Krzyż, Mazowiecki Zarząd Okręgowy 2005 r.
3. Teresa Grzegorczyk Skibińska – „Wanda Barbara Peszke” w: Pielęgniarka i Położna nr 6 z 1988 r.
4.Jan Masłowski „ Pielęgniarki w drugiej wojnie światowej” PZWL 1976 r.
5.Encyklopedia PWN  http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Peszke-Jozef-Emilian;3956209
6. Internetowy Polski Słownik Biograficzny http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/jozef-emilian-peszke, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/ignacy-emil-peszke
7.http://www.polskie-cmentarze.com/wawamlynarska/grobonet/start.php?id=detale&idg=754&inni=0&cinki=3