ZOFIA SZLENKIERÓWNA 1882 – 1939
|
|
Odznaczenia:
|
Ukończona szkoła:
Szkoła Pielęgniarstwa im. F. Nightingale w Londynie – 1910.
Szkoła Pielęgniarstwa im. F. Nightingale we Francji – 1928.
Działalność społeczna:
- Fundacja Szpitala dla Dzieci im. Karola i Marii w Warszawie.
- Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Zawodowych (członek honorowy).
- Polskie Towarzystwo Szpitalnictwa (członek honorowy).
Zofia Szlenkierówna urodziła się 7 września 1882r. w Warszawie w zamożnej rodzinie przemysłowców. Nauki w zakresie szkoły podstawowej i średniej odbywała w domu, kształcąc jednocześnie znajomość języka angielskiego i francuskiego. Lubiła czytać literaturę klasyczną w oryginale, podjęła zatem naukę łaciny. Po śmierci ojca, mając 18 lat, odziedziczyła duży majątek. Postanowiła kształcić się w naukach medycznych. W tym celu wyjechała do Szwajcarii, gdzie w roku 1905, jako wolna słuchaczka, podjęła studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu w Genewie. Naukę przerwała po trzech latach studiów z powodu choroby matki. Gdy zdrowie matki uległo poprawie kontynuowała naukę w Szkole Pielęgniarstwa Florence Nightingale w Londynie w latach 1908 – 1910. Już w czasie studiów planowała budowę szpitala dla dzieci w Warszawie. Zwiedzała zagraniczne szpitale wyposażone w najnowocześniejsze urządzenia.
Po powrocie z Londynu w 1910 roku przystąpiła do budowy szpitala dziecięcego. Szpital powstał w Warszawie w dzielnicy Wola, z którą była bardzo związana, gdyż tam znajdowała się fabryka jej ojca. Nazwała go imionami swoich rodziców Karola i Marii. Szpital ten był bardzo nowoczesny i zaliczał się do najlepszych placówek medycznych w Europie. Na jego budowę przeznaczyła znaczną część odziedziczonego majątku, sama żyła bardzo skromnie i pracowała zarabiając na swoje potrzeby. W 1913 roku szpital został ofiarowany miastu specjalnym aktem fundacyjnym. Zofia Szlenkierówna do końca życia była jego kuratorką.
Zofia Szlenkierówna w Szpitalu dla Dzieci im. Karola i Marii szczególny nacisk kładła na dobór personelu pielęgniarskiego, który był w czasie pracy stale dokształcany. Już podczas budowy szpitala skierowała kilka uczennic na wielomiesięczną praktykę do istniejących szpitali dziecięcych w Łodzi i Lublinie, a dwie z nich do wzorowej kliniki pediatrycznej prof. C. Pirqueta w Wiedniu. Kuratorka przychodziła do szpitala raz lub dwa razy w tygodniu i nadzorowała pracę personelu pielęgniarskiego. Wnikała w pielęgnowanie chorych, obserwowała pracę i zachowanie się pielęgniarek. Przeglądała „dzienniki pielęgniarskie”, gdzie pielęgniarki notowały swoje spostrzeżenia i wykonane zabiegi. Wymagała od pielęgniarek sumiennej pracy, karności, rozumnego, spokojnego i serdecznego stosunku do chorych dzieci.
Po pierwszej wojnie światowej powstała możliwość założenia w Warszawie nowoczesnej szkoły pielęgniarstwa. W roku 1921 dzięki nakładom finansowym Amerykańskiego Czerwonego Krzyża, Fundacji Rockefellera dotacji rządu polskiego oraz rodzin Paderewskich i Szlenkierów powstała Warszawska Szkoła Pielęgniarstwa. Organizatorką i pierwszą dyrektorką była amerykańska pielęgniarka Helen Lilian Bridge. Po jej wyjeździe z Polski w 1926 r. funkcję dyrektorki zaproponowano Zofii Szlenkierównej. Kierowana poczuciem uczciwości zawodowej – stanowisko to objęła dopiero w 1928 r., po ukończeniu (jako zwykła uczennica) pełnego kursu w szkole im. Florence Nightingale w Bordeaux. Przez osiem lat kierowała Warszawską Szkołą, stanowiąc dla swych wychowanek wzór nie tylko pielęgniarki, ale i człowieka. W swojej pracy dyrektorskiej dbała zarówno o przygotowanie zawodowe, teoretyczne i praktyczne jak i o formację osobowościową przyszłych pielęgniarek. Sama wykładała etykę pielęgniarstwa. Pracując w szkole tęskniła do pracy w szpitala i nosiła się z zamiarem opuszczenia stanowiska dyrektorki. W dniu 1 grudnia 1936 zakończyła dotychczasową pracę i zajęła się wyłącznie założonym przez siebie szpitalem.
Szpital dla Dzieci im. Karola i Marii od początku istnienia pierwszych, nowoczesnych szkół pielęgniarstwa był terenem szkolenia uczennic, a jego pielęgniarki były pierwszymi nauczycielkami pielęgniarstwa pediatrycznego.
Wybuch II wojny światowej zastał Zofię Szlenkierównę, ciężko chorą w jednym z warszawskich sanatoriów. Warszawa była bombardowana przez całe dnie. Lekarze i pielęgniarki musieli być stale na posterunku. Ciągle rosnąca liczba rannych żołnierzy i osób cywilnych, utrudniona komunikacja nie pozwalały na zabezpieczenie chorych na mieście. W tych warunkach Zofia nie miała takiej pomocy lekarskiej i pielęgniarskiej, jaka była jej potrzebna. Mimo utrudnień, pielęgniarki Szpitala Karola i Marii docierały do sanatorium, aby dyżurować na zmianę przy swej kuratorce. Gdy w pobliżu lecznicy zaczęły wybuchać pożary i trzeba było ją opuścić, ciężko chora została przewieziona przez swojego brata Karola do Szpitala Elżbietanek na Mokotowie. Gdy Mokotów został zdobyty przez Niemców, w szpitalu panowały bardzo trudne warunki, brakowało prądu i wody. Karol odnalazł tu Zofię nieprzytomną, pozbawioną należytej opieki, którą przez całe życie zawodowe starała się zapewnić innym. Przewiózł siostrę do własnego mieszkania, gdzie zmarła
2 października 1939 r. w wieku 57 lat, w płonącej stolicy, wśród odgłosów bombardowania,
Zofia Szlenkierówna spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie Kwatera Z rząd 3 m. 18,19 [inw.27512].
Opracowała : Grażyna Wysiadecka
na podstawie dokumentów CAPP przy ZG PTP
