Odznaczenia
Odznaczenia - ordery, krzyże, medale, gwiazdy, odznaki - są wyróżnieniem honorowym:
- międzynarodowe nadawane przez organizacje i stowarzyszenia międzynarodowe, przyznawane za:
- akty odwagi i poświęcenia w czasie wojny i pokoju,
- wybitne zasługi i osiągnięcia o znaczeniu światowym w obronie praw człowieka i pokoju,
- odkrycia w różnych dziedzinach nauki i techniki,
- zasługi dla rozwoju literatury i sztuki.
- państwowe nadawane przez władze państwa, zazwyczaj głowy państwa, przyznawane za:
- odwagę i ofiarność w niesieniu pomocy w czasie wojny i pokoju
- wybitne zasługi i osiągnięcia w pracy zawodowej lub społecznej.
- resortowe nadawane przez ministrów poszczególnych resortów
- kościelne
- prywatne (stowarzyszenia i organizacje, niezależne kapituły)
Działające w Polsce szkoły pielęgniarstwa przywiązywały ogromną wagę do kształtowania postaw zawodowych pielęgniarek cechujących się sumiennością, odpowiedzialnością za powierzonych chorych, przywiązaniem do zawodu i miłością do Ojczyzny. Wysokie morale jakie udało się wpoić absolwentkom ukazało się w pełni w praktycznym ich działaniu w czasie II wojny światowej. Wykazały one wielki hart ducha, zaangażowanie w działalność chroniącą osoby zagrożone aresztowaniami. Po agresji niemieckiej odnosiło się to w pierwszej kolejności do rannych oficerów wojska polskiego, których wyłapywano w szpitalach i umieszczano w obozach jenieckich. W następnym okresie kolejno rozszerzano pomoc o ukrywanie przedstawicieli inteligencji nauczycieli, naukowców, księży, których masowo aresztowano , rozstrzeliwano lub umieszczano w obozach koncentracyjnych.
Szczególnie trudną i niebezpieczną dziedziną było niesienie pomocy Żydom, bowiem zagrożone było śmiercią lub umieszczeniem w obozie koncentracyjnym, tak jak to miało miejsce w odniesieniu do Stanisławy Leszczyńskiej z zawodu położnej. Nawet w obozie w Auschwitz starała się chronić życie rodzących się żydowskich dzieci. Wielkie zasługi w niesieniu pomocy Żydom miały również siostry zakonne, dzięki którym uratowało się kilka tysięcy żydowskich dzieci.
Pomoc dla rannych partyzantów, pomoc jeńcom wojennym, rannym żołnierzom, osobom uwięzionym i zesłanym do obozów koncentracyjnych to następne kręgi działania.
Szczególnie bohaterską działalność wykazały pielęgniarski i sanitariuszki gdy wybuchło Powstanie Warszawskie. Pięć tysięcy spośród nich mimo krwawych walk i bombardowań podjęło trudną pracę organizując punkty pomocy dla rannych i szpitale, a następnie pracując w nich po kilkanaście godzin na dobę.
Niejednokrotnie narażały własne życie nie chcąc pozostawić rannych bez opieki tak jak to miało miejsce np. w czasie Powstania Warszawskiego. Zginęły wtedy zastrzelone przez Niemców min. np. Ewa Matuszewska, Halina Nęckiewicz, Ludwika Erbichówna i wiele innych często bezimiennych (Masłowski, Pielęgniarki w II wojnie światowej).
Inne pielęgniarki działały na różnych frontach poczynając od Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i Afryki organizując opiekę nad rannymi. W ostatnim okresie wojny włączyły się do pracy w wojsku na terenie Związku Radzieckiego, a następnie uczestniczyły w całym szlaku bojowym, aż do Berlina.
Za bohaterską, pełną poświęcenia postawę wiele pielęgniarek świeckich i zakonnych zostało odznaczonych odznakami wojskowymi: Krzyżami Virtuti Militari (Dynowska Maria, Matuszewska Ewa, Sipowiczówna), Krzyżami walecznych, Krzyżami Powstańczymi, Krzyżami Armii Krajowej, Komandorskimi i Krzyżami Kawalerskim Odrodzenia Polski, Krzyżami pamiątkowymi za udział w bitwie pod Monte Cassino (Czaja Janina, Hofman Janina, Kowalska Irena, Nenko Julia, Pęska Waleria).
Wiele pielęgniarek po zakończonej wojnie zostało odznaczonych Złotym Medalem za „Zasługi dla obronności kraju”, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Medalem wojska „Za wojnę 1939-1945” i odznaczeniami czerwonokrzyskimi oraz Honorową Odznaką PTP Międzynarodowe odznaczenia przyznane polskim pielęgniarkom to najbliższy naszym sercom Medal Florencji Nightingale Otrzymało je dotychczas 101 patrz galeria medalistek oraz Sprawiedliwy wśród narodów świata przyznawany przez organizację Yod Vaschem. Zostały nim uhonorowane: S. Wanda Garczyńska i S. Andrzeja Górska, Aleksandra Dąmbska-Rudecka (20 czerwca 2011).
Opracowanie: Barbara Dobrowolska
